Ang Pagnenegosyo
Posted on Wednesday, 27 July 2016
ANG PAGNENEGOSYO
Ni Apolinario Villalobos
Mula noong unang panahon ay uso na ang
pagnenegosyo na ginagawa sa iba’t-ibang paraan. Mayroong naglalakbay ng ilang
daang milya sa disyerto upang makapagbenta ng ilang blokeng asin sa mga bahagi
ng kontinente ng Africa. Mayroong tumatawid ng karagatan upang makipagkalakalan
kahit sa pamamagitan ng senyas sa halip na wika. Ang isa sa mga kinilalang pakikipagkalakalan ay gumamit ng tinawag na
“Silk Road” at namayagpag din ang mga Portuguese dahil sa kanilang “Galleon
Trade”. Nabanggit sa Bibliya na ang nakapaligid na pader sa templo ng Herusalem
ay mga gate na itinalaga sa iba’t ibang uri ng kalakal tulad ng tupa, isda at
ibang pagkain, balat ng hayop, etc. Subalit ang pinakamatandang “negosyo” ay
ang bentahan ng laman o “flesh trade” na ang puhunan ay katawan.
Sa pakikipagkalakalan, ang unang ginamit na
paraan ay sa pamamagitan ng pakikipagpalitan ng mga itinitinda o “barter”, at
napalitan ng paggamit ng mga pinirasong ginto, pilak at tanso, hanggang ang mga
ito ay tuluyang ginawang pera na may iba’t ibang katumbas o halaga. Naglimbag rin ng mga papel na pera at tseke.
Ang pinakahuling sistema sa pagbayad ay sa pamamagitan ng credit card, charging
sa mga deposito sa bangko gamit pa rin ang credit card, at swiping ng cellphone
na may impormasyon tungkol sa halaga ng perang laman nito.
Hindi maiwasang magkaroon ng lokohan o
lamangan sa pagnenegosyo. Nangyayari yan ngayon sa pagitan ng mga bansa na may
mga kasunduan sa larangan ng negosyo, at umiiral din sa pagitan ng malalaki at
maliliit na negosyante. Hindi rin nawawala ang competition o tagisan sa pagitan
ng mga negosyante sa pamamagitan ng iba’t ibang media at ang tawag sa hakbang
na ito ay “advertisement”.
Ang pinakamatinding elemento ng
pagnenegosyo ay may kinalaman sa “inggit”. Sa panahon ngayon, mapapansin ang
pagsulputan ng mga magkaparehong negosyo sa iisang lugar. Sa simula ay iisang
puwesto ang nakita kaya nagkaroon ng maraming mamimili kaya lumago. Okey lang
sana kung ang lugar ay palengke at hindi bukana halimbawa ng isang maliit na
subdivision o barangay. Ang paglago ay
nakita ng iba, nagkaroon ng ideya at maski pa i-deny, malinaw ang umiral na inggit.
Pwedeng sabihin ng nainggit na pinairal nila ang karapatan sa pagbenta na tama
naman, pero ang inggit ay nasa damdamin pa rin nila. Kung hindi sila nainggit,
dapat ay nag-isip sila ng ibang mapagkikitaan at hindi pinairal ang masamang
panuntunang, “sila lang ba ang may karapatang kumita?” bilang pamimilosopo.
Dahil nakigaya lang at biglang dumami, siyempre humina ang kita hanggang sa
magkalugian kaya sa kagustuhan nilang ipagpatuloy ang “negosyo” ay umutang at
kumagat sa malaking porsiyento.
Hindi dahil may nakikita tayong umasenso sa
negosyo ay iisipin na natin na pwedeng mangyari din sa atin. Hindi lahat ng tao
ay may pagkatao o personalidad na angkop sa pagnegosyo. Ang iba ay talagang
walang hilig sa pagnegosyo, at nakisakay lang sa uso o nainggit. Ang hirap kasi
sa iba, masabi lang na “negosyante” ay pinapairal ang kayabangan at inggit. Sa
halip din na personal na asikasuhin ang negosyo kahit maliit lang, ay
pinapaubaya sa mga taong sinisuwelduhan kaya ang kakarampot na kita ay
pumupunta lang sa pangsuweldo at kung minalas ay nakukupitan pa ng kita, kaya
doble ang lugi!
Marami akong alam na nagkandalitse-litse
ang buhay dahil sa ganitong pangyayari. Ang iba ay nagbenta o nagsanla ng mga
ari-arian hanggang sa tuluyang mawala. May iba kasing nakikinig din sa
pangbubuyo o sulsol ng mga kaibigan na ang hangad ay makibahagi sa pera ng
sinulsulan at hindi sa kikitain ng negosyo kaya sa pagtulong kuno ay okey na sa
kanilang bigyan ng “allowance”, hindi
sweldo dahil pangit ang dating…what are friends for nga naman. Dahil diyan,
walang pakialam ang nanulsol kung malugi man ang negosyo pagdating ng panahon.
Sa sistemang ito, karamihan sa mga nautong “biktima” ay ang mga may-asawang
kumikita ng malaki sa abroad, na ang tingin ng iba ay mayaman dahil na rin sa
kanilang pagyayabang. Yong ibang asawa ay hindi kini-clear sa kanilang asawa sa
abroad ang gagawin. Yong iba namang nagtatapat sa asawa, ay pinipilit ang plano
kaya walang magawa ang asawa kundi pumayag. Kapag nalugi ang negosyo, ang
susunod ay sisihan at kung malasin ay nagtatapos sa hiwalayan!
Discussion