Ang Mga Lanta o Pinatuyong Gulay at Minatamis o Pinatuyong Prutas
Posted on Wednesday, 1 July 2015
Ang
Mga Lanta o Pinatuyong Gulay
At Minatamis
o Pinatuyong Prutas
Ni Apolinario Villalobos
Hindi nangangahulugan na dahil ang gulay ay
lanta na, ito ay hindi na masustansiya. May mga gulay na kailangang palantain
nang kahit bahagya upang maihanda bilang isang uri ng pagkain, o di kaya ay
patuyuin upang mapatagal sa pagkakatabi o pagkaimbak.
Sa paghanda ng “laing” (ginataang dahon ng
gabi), ang dahon ay kailangang palantain ng bahagya, pero ang original na
ganitong lutuin na nagsimula sa mga probinsiya ng Bicol, ang dahon ay kailangng
tuyong-tuyo bago iluto sa gata. Kailangan namang patuyuin ng bahagya ang
labanos at mustasa bago magawang “binuro”. Kung panahon ng sili, halos ipamigay
na ng mga tindera ito dahil sa napakamurang halaga, subalit kung panahong
bihira ito, ang presyo ay lumalampas sa isandaang piso ang kilo. Ganoon din ang
nangyayari sa luya at sibuyas. Hindi naisip ng iba sa atin, na maaari silang
patuyuin o buruhin sa tubig na may asin o suka upang magamit kung hindi na nila
panahon. Ang masama, naging ugali na ng Pilipino na ngumalngal ng todo sa
pagreklamo kapag sumirit na ang mga presyo, sabay sisi sa gobyerno!
Ang mga bansang India at Pakistan ay may
mga bahagi kung saan, ang mga katutubo ay nagpapatuyo ng gulay upang maimbak at
magamit pagdating ng panahong “tag-lamig”. Sa Italy, kung saan ang mga katutubo
ay mahilig sa ispageti na ang pinakamahalagang sangkap ay kamatis, isa sa
kanilang produkto ay “sun-dried tomato” na dinidelata o ginagarapon bago
i-export sa ibang bansa. Ang Alemanya naman ay may tinatawag na “sauerkraut” na
ang ibig lang sabihin ay binurong repolyo na maaari rin namang gamiting
panghalo sa kahit anong klaseng lutuin. Sagana tayo sa mga nasabing gulay
subalit ang gusto lang natin ay palaging sariwa, at kung panahong nagmahal
sila, nagtitiis tayo sa mataas na presyo o di kaya ay nag-iingay tayo sa
pagreklamo.
Dito sa minamahal nating bansang Pilipinas,
malanta lang ng bahagya ang gulay, ay tinatapon na. Sa palengke, nilalangaw ang
mga bulok na kamatis at lantang gulay na maaari sanang patuyuin. Nakakalungkot
isipin na ang alam lang ng karamihan sa ating mga Pilipino, ay nasa sariwang
gulay lamang ang sustansiya, kaya kapag naistak lang ng dalawa o tatlong araw sa
ref ay sa basurahan na bumabagsak. Ang masama, ayaw pala ng iba sa atin ng
nalalantang gulay, bakit bumibili ng marami at iniistak sa ref? Dahil kaya
takot na baka biglang magdilubyo o di
kaya ay lulubog sa baha o masunog ang palengke?
Sa prutas naman, ang ugali ng iba sa atin
ay ganoon din, sa pagturing na ang sobrang hinog o overripe na prutas ay hindi
na pwedeng kainin o di kaya ay para lamang sa mga mahihirap o naghihirap – yong
mga namumulot sa basurahan. Hindi man lang naisip ng iba na ito ay pwedeng
matamisin upang magamit na palaman sa tinapay o pamutat pagkatapos kumain. Ang
mga prutas na sobrang hinog o may kaunting sira ay tinatapon na, ganoong pwede
namang tapyasin ang bahaging sira at ang natirang maayos ay maaaring matamisin
tulad ng nabanggit.
Para sa ibang kababayan natin, dapat ang
prutas ay “maganda” ang kulay, wala maski bahagyang kulubot na tanda ng
kalumaan dahil ang alam lang gawin ng ilan sa atin ay kainin ito na sariwa, at
ang mga minatamis na jelly o jam ay dapat bilhing naka-garapon o naka-lata mula
sa supermarket o grocery, at lalong okey kung imported pa!
Dahil sa “imported mentality” naman nating
mga Pilipino, naiisahan tayo ng ibang bansa, lalo na ng Tsina. Umaangkat sila mula
sa atin ng mga prutas upang tanggalan ng katas o di kaya ay patuyuin, at
binebenta sa atin pagkatapos – imported nga naman! Kaya ngayon, sa mga grocery,
naglipana ang mga pinatuyong iba’t ibang prutas galing Tsina, na galing din
pala sa Pilipinas, tulad ng sampalok, mangga, pinya, buko, kundol, at saging. Marami
ring mga fruit juice na dinelata, na ang pinanggalingang sariwang prutas ay
galing sa atin. Sarap na sarap tayo sa pagkain ng mga minatamis na tuyong mga
prutas na ang plastic na balot ay may tatak na “manufactured in the People’s
Republic of China”, at pag-inom ng mga fruit juice na ang lata ay may ganoon
ding tatak, na ibinalik lang pala sa atin bilang finished product!
Kaylan kaya tayo matututo upang maging
maging mapamaraan o resourceful, hindi yong magaling lang magreklamo kung
mataas na ang mga presyo? Siguro ay kung nasa ilalim na tayo ng Tsina, na gustong mangyari yata ng isang
nagkakandidatong presidente…
Discussion