Si Eden…Matatag na Ina

Ni Apolinario Villalobos

Iba’t ibang pagkakataon ang sumusubok sa katatagan ng isang ina. Nandiyan ang mamatayan ng asawa kaya naiwang mag-isang nagtaguyod sa mga anak;  mabubugbog ng istambay na ay adik pang asawa subali’t hindi niya maiwan dahil ayaw niyang mawalan ng ama ang kanyang mga anak; mamasukan sa beer house bilang entertainer upang mabuhay ang mga anak sa pagkakasala…marami pang iba.

Iba at pambihira ang nangyari kay Eden, wala pang apatnapung taong gulang na ina. Maganda ang samahan nila ng kanyang asawang nagta-traysikel hanggang ito’y maputulan ng isang paa dahil sa sakit na diabetes. Dinoble ni Eden ang pagkayod sa pamamagitan ng paglalabada at pagpapataya ng “ending”, isang sugal na paborito ng mahihirap dahil sa laki ng panalo kahit maliit ang taya, pati pagtinda ng banana-cue ay ginawa na rin niya. Sa kabila ng lahat, talagang kinakapos pa rin sila dahil lima ang kanilang anak, na ang mga gulang ay mula tatlo hanggang labing-anim na taon. Tuwing  mag-usap kami ng asawa ni Eden noong buhay pa ito,  pabiro itong nagsasabi na hindi lang kaliwa’t kanan ang mga utang nila, kundi harap at likod pa. Ang nagpatindi ng pangangailangan nila sa pera ay ang regular check- up at mahal niyang mga gamot .

Bilang huling hirit sa kapalaran nila, nagdesisyon si Eden na magtrabaho sa ibang bansa, at pinalad namang makapasok bilang katulong sa Saudi. Naiwan sa kalinga ng asawang pilay ang mga bata. Maganda  ang mga plano na ibinahagi sa akin ng asawa niya dahil uunahin daw muna nilang bayaran ang mga utang, at saka na sila mag-iipon ng pangpuhunan sa negosyo. Inaasahan niyang may maiipon sila dahil dalawang taong kontrata ang nakuha ni Eden. Ang masakit nga lang ay inatake siya hanggang matuluyan dahil hindi nakainom ng gamot ng kung ilang araw. Nangyari ang trahedya, tatatlong buwan pa lamang na nakaalis si Eden.

Nagpakatatag ang mga bata na inalalayan ng ilang kamag-anak, lalo na ng mga kapitbahay na siyang nag-asikaso sa pinaglamayang asawa habang hinihintay ang desisyon ng amo ni Eden kung papayagan siyang umuwi. Masuwerte siya at napayagan naman, ibinili pa ng tiket sa eroplano at pinagbakasyon ng isang buwan upang maasikaso ang pagpalibing sa kanyang asawa. Dahil sa kabaitan ng amo, hindi maaaring hindi siya bumalik sa Saudi, lalo na at nakatali pa siya sa kontrata na maaari niyang ikakulong kung kanyang susuwayin.

May isang kamag-anak ang kanyang asawa na nagbigay ng matitirhan nilang mag-iina. Sa tabi nito nakatira ang bayaw ni Eden na nagpalakas ng kanyang loob. Magpapadala naman siya ng pera sa isa pang kamag-anak para sa mga pangangailangan ng mga bata lalo na ng mga nag-aaral.

Nang mag-usap kami ni Eden, nakita ko ang pangamba sa kanyang mukha na hindi naikubli ng maya’t mayang pagpatak ng luha na pinapahid niya agad upang hindi makita ng mga bata. Kailangang magpakita siya ng katatagan upang hindi panghinaan ng loob ang kanyang mga anak. Kinausap na rin daw niya ang mga ito at nagpasalamat siya dahil kahit sa mura nilang isip, naintindihan nila ang lahat kaya magtutulungan na lang daw sila at handa silang magtiis.

Iniwan ni Eden ang kanyang mga anak bago pumutok ang araw upang makaiwas sa trapik sa pagpunta niya sa airport. Nangyari ang inasahan niyang iyakan nilang mag-ina bago siya makalabas ng bahay, at dahil tulog pa ang bunso, siguradong mahihirapan ang mga kapatid sa pagpatigil ng kanyang pag-iyak paggising nito. Nang huli kaming mag-usap nina Eden at mga anak niyang tin-edyer, nag-isip na kami ng maraming dahilan na sasabihin sa bunso kung hahanapin siya nito.

Nakakalungkot isipin na ang ibang ina sa panahon ngayon ay walang kasiyahan sa kabila ng kasaganaan sa buhay. Ang iba, dahil halos hindi na alam ang gagawin sa paggastos ng labis na kita ng asawa ay inii-spoil ang mga anak sa pagbigay ng kanilang mga luho, bukod pa dito ang mga pansarili nilang kapritso kaya kung anu-anong retoke ang pinapaggagawa sa katawan.

Ang iba naman ay hindi natutong pagkasyahin ang kita ng asawa sa mga pangangailangan kahit sapat naman sana kung hindi lang dahil sa kanilang bisyo tulad ng pagsusugal at paglalabas-labas kasama ang mga kumare. Ang iba ay nagsa-sideline o kumakabit sa mga may pera upang matustusan ang kanilang luho na hindi kayang suportahan ng kita ng asawa, kaya napapabayaan pa ang mga anak.

Maraming biyuda tulad ni Eden sa mundo. Subali’t iilan lang siguro silang may matatag na kalooban. Ang iba ay nagpapakamatay dahil hindi nila kayang balikatin ang napakabigat na responsibilidad sa kanilang balikat. Ang iba ay nawawalan ng katinuan sa pag-iisip kaya bumagsak sa ospital ng may kapansanan sa pag-iisip at ang mga anak ay napapunta sa bahay-ampunan.

Palagay ko ay malalampasan ni Eden at mga anak niya ang mga pagsubok dahil hindi naman ito ibibigay ng Diyos kung hindi nila makakaya.  Sa mga makakabasa, dasal para sa mag-iina ang hinihiling ko.