Ang Pagmamalasakit ay Hindi lang Dapat Para sa Tao
Posted on Thursday, 22 October 2015
Ang
Pagmamalasakit
ay
Hindi Lang Dapat Para sa Tao
Ni Apolinario Villalobos
Ang sabi ni Francis, ang santo papa ng mga
Katoliko, dapat magmalasakit ang tao sa kanyang kapwa….maging compassionate. Sa
opinion ko naman, hindi lang sa kanyang kapwa dapat magmalasakit ang isang tao.
Lahat ng nilalang ng Diyos na may buhay, kahit nga ang mga walang buhay tulad
ng kalupaan, kabundukan, karagatan, at mga ilog ay dapat pagmalasikatan. Kung
ang may buhay ang pag-uusapan, dapat kasama ang mga halaman at mga hayop na
malaking bahagi na ng buhay ng tao. Samantala, ang mga hayop na sinasabing
nananakit o mababangis ay hindi papalag kung hindi sila pinapakialaman ng tao.
May mga taong mahilig mag-alaga ng mga
“laruang” hayop o pet, lalo na yong may lahi, hindi lang upang makaaliw sa kanila kundi
upang maging palamuti din sa bahay. At, dahil mamahalin, ginagamit din silang
palatandaan ng karangyaan ng isang tao. Nagagamit na rin sila ngayon bilang
therapies o pampagaling ng sakit, lalo na ang mga psychological. Sa mga taong
talagang taos sa puso ang pag-alaga, okey ito. Ang hindi tama ay ang ginagawa
ng mga taong nanggagaya lamang dahil sa inggit sa ibang meron ng mga ito.
Bibili sila ng mga nabanggit, subalit dahil likas na walang hilig talaga, ay
napapabayaan kaya nagkakasakit hanggang mamatay.
Ang kapalaran ng mga halamang pampalamuti
ay hindi nalalayo sa nabanggit na mga hayop na binili ng mga naiinggit sa
kapitbahay, kaya napabayaan hanggang mamatay. May mga tao kasing dahil
naiinggit sa malagong halamanan ng kapitbahay ay nagtatanim din ng mga ito sa
bakuran upang mapantayan o malampasan pa ang nakikita sa kapitbahay. Subalit
dahil wala rin talagang hilig sa tanim kundi naiinggit lang, ni hindi nila
pinapansin ang mga halamang nagkakandalanta dahil hindi nila nadidiligan.
Ang mga kahayupan sa gubat at kalawakan ay
ginagamit na target ng mga mangangaso, pampalipas ng oras lang nila, kaya
maraming endangered species ang nawala na talaga. Bandang huli ay nagtuturuan
ang mga NGO at pamahalaan kung saan nagkaroon ng diperensiya sa pagpapatupad ng
alituntunin.
Ang ibang mga nature lovers kuno, tulad ng
mga scuba divers, snorkelers, trekkers at mountaineers ay nagmamalaking mahal
nila ang kalikasan. Subalit kung umakyat ng bundok ay nag-iiwan ng basura nila
sa camping sites. Hindi man lang nila naisip na magbaon ng trash bags upang
lagyan ng basura upang mahakot pagbaba nila, kaya maraming kabundukan sa
Pilipinas, na ang mga trails ay maraming candy at biscuit wrappers, aluminum
cans ng softdrinks, upos ng sigarilyo, satchet ng instant noodle, sanitary
napkin at toilet paper. Ilang taon na ang nakalipas, ang Mt. Everest ay isinara
ng kung ilang linggo upang malinisan ang mga trails at camping sites sa
kapatagan hanggang sa tuktok na tinambakan ng mga empty oxygen canisters, mga
bote, at iba pang klase ng basura.
Ang mga dalampasigan o beaches, tulad ng
mga kabundukan ay nasasalaula din ng mga burarang nature lovers kuno at mga
negosyante. Ang isang halimbawa ay isla ng Boracay na puno ng mga naglalakihang
resorts at hotels na ang septic tanks ay tumatagas sa dagat kaya tinutubuan na
ng mga lumot ang ilang dalampasigan, tanda ng pagkakaroon ng mikrobyo sa
tubig-dagat. Hindi sapat ang sinasabing paghakot ng basura at sinipsip na dumi
mula sa septic tanks at dinadala sa Caticlan, na ginagawa ng gobyernong lokal,
dahil hindi naman perpektong nakakalinis ang mga ganitong mga paraan.
Ang mga bundok ay kinakalbo ng mga illegal
loggers na ang iba ay mga gahamang opisyal ng gobyerno at ang iba naman ay
dummy ng mga foreign financiers. Animo ay minamasaker nila ang mga kabundukan. Kaya
tuwing tag-ulan, ang rumaragasang tubig mula sa kabundukan na nagdudulot ng
baha sa kapatagan ay kulay brown o pula, na ibig sabihin, mga lupa silang hindi
na napoproteksiyunan ng mga ugat ng mga kahoy o mga damo man lang. May mga
yumamang iilan, subalit ang nagdusa ay libo-libong mahirap na mamamayan, at ang
masakit pa, ay mga dayo ang yumaman!
Ang mga bigtime na mangingisda ay gumagamit
ng makabagong mga instrumento na kumakayod sa sahig ng karagatan, kaya lahat ng
madaanan ay tangay – mga korales na kung ilang milyong taon na ang gulang, mga
maliliit na isda, at mga inahing isda na dapat ay mangingitlog pa lang. Ang ilan pa ay gumagamit ng lason at
dinamita, at itong mga tao ang may gana pang magtaka kung bakit nauubos ang mga
isda malapit sa dalampisagan kaya wala na silang mahuli!
Ang tao pa rin, sa kagustuhang umasenso
agad ay gumagamit ng makabagong teknolohiya para sa mga pagawaan. Gagamit ng
langis upang magpaandar ng mga makina, at ang latak ay tinatapon sa ilog na
dumadaloy hanggang sa dagat o lawa. Ganoon din ang mga nagmimina na ang latak
ng kemikal na ginagamit sa paglinis ng namimina ay iniimbak sa mga reservoir
subalit ang katatagan ay hindi mapagkatiwalaan, kaya pagdating ng panahon ay
tumatagas rin kaya sinisipsip ng lupa na ang resulta ay pagkalason ng mga
nakapaligid na bukal. Kung ipampaligo ang tubig mula sa mga ito, sakit sa balat
ang dulot, lalo na kung gamitin sa pagluto na ang dulot ay tiyak namang
kamatayan. Sa isang banda, ang usok mula sa mga pagawaan ay pumupunit sa
kalawakan na dapat ay humahadlang sa tindi ng init ng araw na tumatama sa
mundo.
Pagkagahaman at kawalan ng pagmamalasakit
ang dahilan ng lahat ng mga nabanggit, at kakambal na yata ng tao. Walang
mangyayari sa panandaliang pagsasantu-santohan upang makapagpakita ng pagmamalasakit
dahil sinabi ng santo papa. Kailangan nating maging consistent o tuluy-tuloy sa
pagpapakita ng malasakit. Paanong maisasakatuparan ito kung ang maayos na
pagtapon nga lang ng basura mula sa bahay ay hindi nagagawa kaya naaanod sa mga
ilog, dagat, at estero? Kaylan tayo magbabago?
Discussion