Ang "Trial and Error" sa Buhay ng Tao
Posted on Sunday, 18 September 2016
ANG “TRIAL AND ERROR” SA BUHAY NG TAO
Ni Apolinario Villalobos
Ayon sa alamat ng Pilipinas tungkol sa kung
paanong nagawa ang Pilipino, sinasabing kung ilang beses daw na sumubok ang
Diyos hanggang sa kalaunan ay nagawa niyang maging tama lang ang pagkasalang o
“pagkaluto” ng lupang hinubog upang magkulay kayumanggi – ang lahi ng Pilipino.
Noong una kasi ay kulang daw sa pagkaluto kaya maputla at ang ikalawang
pagsubok ay nasobrahan naman kaya nasunog. Kung siseryosuhin ang alamat, yan
ang kauna-unahang “trial and error” na nangyari kung saan ay bida ang Pilipino.
Sa buhay ng tao ay maraming nangyayaring
“trial and error” subali’t hindi lang napapansin. Ang panahon ng pagiging
mag-“on” ng magnobyo halimbawa, ay masasabing dumadaan sa “trial and error”
dahil ang magsyota ay nagpapakiramdaman at nagkakasubukan hanggang sa
magkahulihan ng loob na umaabot sa pagsasama, may kasal man o wala. Umaabot sa
sukdulan ang “trial and error” ng nagsamang babae at lalaki kung may mga anak
na sila. Masuwerte na kung sa kati-testing nila sa isa’t isa ay pinairal nila
ang pang-unawa kaya masasabing nagtagumpay sila sa pagbuo ng pamilya. Pero kung
sumipyat naman at talagang hindi umobra ang “trial and error”, bagsak sa
hiwalayan ang samahan kahit may mga anak na nadamay pa!
Ang balakid sa “trial and error” para sa
mga ikinakasal ay ang kontratang nagsisilbing habang buhay na pagkatali nila sa
isa’t isa dahil sa kawalan nito ng expiration. Kung may nakasaad sanang
validity period tulad halimbawa ng limang taon at pwede namang i-renew dahil
kontrak nga, wala sanang problema. Ang kaso, kahit nagkabistuhang hindi tugma
sa isa’t isa ang ikinasal ay nagtitiis pa rin sila sa pagsasamang hitik sa
balugbugan, murahan, at tikisan. Ang hindi makatiis na naghanap ng ibang
kandungan ay itinuturing na taksil at kriminal sa mata ng Diyos at tao. Ang
kunsuwelo lang ay ang pagkaroon ng pormal na hiwalayan o diborsiyo subalit
nangangailangan ng hindi birong halaga, kaya sorry na lang ang walang pera…hanggang
dusa na lang sila. Ang konsuwelong ito ang maituturing kong malaking kahangalan
dahil pwede naman palang maghiwalay pagdating ng panahon, ay bakit paaabutin pa
sa puntong halos magpatayan na ang mag-asawa at sila ay pagbabayarin pa. Kung
isinasaad ba naman sa kontratang pinipirmahan ng bagong kasal ang mga batayan
ng paghihiwalay, sana ay wala nang gulo at sakitan….iyan ang isa sa mga
inconsistencies ng batas ng tao!
Sa trabaho, mayroon ding “trial and error”
sa pamamagitan ng “probation period”. Kung hindi pumasa sa standards ng
kumpanya, ang aplikante ay tahasang tinatanggal na naaayon naman sa batas. Okey
na sana itong probation period, subalit ang matindi ay ang mga kumpanyang wala
man lang nito, at sa halip ay nagpapatupad ng “contractualization” na pilit
namang pinapatigil ni presidente Duterte. Ganoon pa man, sa ganitong usapin
dapat unawain na may mga trabahong kung ituring ay “seasonal” o di kaya ay mga
hindi pangmatagalan ang pangangailangan sa manggagawa o pang-“one time need”
lang, kaya talagang kailangan ang “contractualization”.
Sa panahon ngayong hindi na masambot ng mga
korte ang mga kaso lalo pa at kung mismong mga nagpapatupad ng batas ay mga
korap, nagkakaroon din ng “trial and error, na sa katawagang kalye ay “palusot”. Susubukan
halimbawa ng abogadong magpalusot ng mga kadahilanan upang maabsuwelto ang
kanyang kliyente at kung sa unang attempt ay nagtagumpay siya, na hindi
malayong mangyari kung nagkaroon ng padulas sa palad ng huwes, congratulations
na lang sa “matalinong” abogado dahil big time ang kanyang kliyente. Subalit
kung kulang sa dulas ang mga palad ng korap na huwes, kaya hindi nagtagumpay
ang abogado, punta naman siya sa step 2.
Ang isa pang uri ng “trial and error” sa
hukuman ay ang pagpresenta ng mga bayarang testigo na handang magpakulong dahil
sa laki ng bayad, kung sakaling magkabistuhan. Kung ang unang testigo ay hindi
naging convincing sa kanyang mga sinabi, isusunod ang pangalawa. Kung palpak pa
rin ay isusunod ang pangatlo, at marami pang iba hanggang makamit ant inaasam
na tagumpay.
Ganyan ang nangyayari ngayon sa hearing sa
Senado tungkol sa “extrajudicial killings” na pinaparatang sa bagong presidente
at mga kaalyado nito. Nagpalusot si senador de Lima ng isang saksi na ang
pangalan ay Matobato, na naging abut-abot ang pagsemplang dahil animo ay si Lola
Basyang sa paghabi ng mga kuwentong mga bata lang ang pwedeng maniniwala.
Nag-request pa ng Senate proteksiyon si de Lima para kay Matobato pero semplang
pa rin kaya para hindi na lang siguro maitala sa kasaysayan ng Senado at ng
Pilipinas ang pagpalpak ng kanyang “trial and error” effort ay binawi ni de
Lima ang nakasulat na request upang hindi ma-archive….diyan siya nagtagumpay…sa
pagbawi ng isang ebidensiyang magpapakita ng effort na mabigyan ng proteksiyon
ang isang witness na pinagsayangan ng halos buong araw sa Senado kahit ang mga
sinabi ay hindi tugma sa dapat pag-usapan!
Discussion