Genaro "Amy" Pacana...nakalimutang boksingero ng Pilipinas
Posted on Thursday, 3 November 2016
GENARO “AMY” PACAṄA
…nakalimutang boksingero ng Pilipinas
Ni Apolinario Villalobos
Sa simula ay medyo ilag ako kay Amy dahil
kahit hindi matalim ang tingin ay hindi naman kumikibo maliban na lang kung
makipag-usap sa talagang mga kaibigan niya sa kanto ng F. Torres at Recto sa
Sta. Cruz district ng Maynila. Bodyguard siya ng isang negosyante na namimili
ng ginto at mga alahas sa bahaging ito ng Sta. Cruz. Ang kabilang kalye
papuntang Divisoria ay ang tanyag na “Arranque”, naging sikat noon na bagsakan
ng mga nakaw na kalakal, at puntahan ng mga mahilig sa antique na relo at
alahas. Hanggang ngayon ito ay sikat pa rin dahil sa mga natirang puwesto na
nagbebena ng ginto, pilak, at mga alahas, subali’t may mangilan-ngilan pa ring
nagbebenta ng mga antique na galing sa mga nagsarang puwesto sa Mabini
(Ermita).
Kahit bodyguard ang naitalagang trabaho sa
kanya ay makikita rin si Amy na nagwawalis sa harap ng puwesto ng kanyang boss.
Sa harap ng puwesto ay ang kanyang tirahan – isang kuwarto sa ikalawang palapag
ng lumang building na nakaharap sa Recto.
Kahit hindi ko pa siya nakilala at nakausap
ay may hinala na akong nakikipaglaban siya sa ibabaw ng kuwadradong lona dahil
sa mga palatandaan – makapal na kilay, malalaking braso at kamao, malapad na
kaha o dibdib, matibay na ilong at tingin na tumitiim kahit hindi galit. At may
hinala din akong siya ay Bisaya dahil narinig ko ang punto niya nang makipag-usap
sa isang kaibigan kong Bisaya pero ang gamit nila ay Tagalog.
Mabait naman pala si Amy dahil nang batiin ko
siya isang araw nang mamasyal uli ako sa lugar na yon ay ngumiti at sumagot.
Inunahan ko siyang kausapin sa Bisayang Cebuana kaya napilitan siyang sumagot
sa ganoong dialect. Totoo lahat ng hinala ko tungkol sa kanya…dati nga siyang
boksingero. Hindi ko siya binigla tungkol sa balak kong pagsulat ng kanyang
buhay upang hindi maasiwa. Mula noon ay tinawag ko na siyang “Dodong” sa halip
na “Amy” na fighter’s name lang palay niya, at hindi ko na inungkat kung bakit
napakalayo sa tunay niyang pangalang “Genaro”. At na-swak ko ang pagtawag sa
kanya na “Dodong” dahil ito pala ang tunay niyang palayaw.
Tubong Pagadian City siya, pito silang
magkakapatid at pang-lima siya mula sa panganay.
Labing-apat
na taong gulang siya nang dalhin siya sa Manila ni Noe Camino, isang
kababayang boksingero. Pinagsanay siya sa dating L&M Gym sa Paquita St.,
Sampaloc, na binili ni Manny Pacquiao, inayos at pinangalanan na ngayong MP
Tower. Makalipas ang dalawang taon ay
isinabak na siya sa boksing. Unang laban niya noong 1980 para sa kategoryang
may bigat na 122 libra, o featherweight. Maraming bansa ang narating niya tulad
ng Japan at Amerika dahil sa boksing. Subalit noong 1989 ay tumigil siya at
nagtrabaho bilang guwardiya ng isang ahensiya, at nagkaroon din siya ng
pagkakataong maging driver ni Congressman Atong Asilo ng Manila. Nagsimula
siyang maging bodyguard ng kanyang boss sa kasalukuyan, noong 2010.
Nang tanungin ko siya tungkol sa sarili
niyang pamilya, may binanggit siyang isang babaeng nabuntis sa Hawaii kung saan
nagkaroon din siya ng laban. Subalit hanggang sa naipanganak daw ang naging
bunga ng kanilang pagmamahalan ay wala na siyang balita sa mag-ina.
Nag-iisa sa buhay ngayon si Dodong. Kung
araw ng Linggo, makikita siyang nakaupo sa labas ng pinto ng kanyang tirahan.
Dahil mabait, napaunlakan niya ang pakiusap kong mag-pose siya para sa mga
larawang kailangan ko sa isinulat kong ito.
Maraming tulad ni Dodong na nakalimutan ng
mga kababayan pagkatapos magbigay ng karangalan sa bansa. Ang iba ay nagkaroon
ng bisyo tulad ng isang dating kampeong nasa General Santos City (Mindanao)
ngayon, at ayon sa mga kuwento ay nagsisiga-sigaan sa palengke upang
makapanghingi ng pera. Ang iba ay naging inutil na nagsimula sa pagkaduling ng
mga mata hanggang maging pilay na humantong pa sa pagkalumpo. Ang iba nama’y
naratay na lamang sa kama dahil sa matinding pagka-kalog ng utak kaya
naghihintay na lamang ng kamatayan sa kinahihigahan.
Sa larangan ng boksing, isa ako sa mga
nagtatanong kung may isa pang Pacquiao na lulutang – matalino, pursigidong
matuto, at higit sa lahat ay mapagmahal sa pamilya at magulang, at lalong
higit, ay may takot sa Diyos…isang boksingero na masasabing nagtagumpay.
Discussion