June 2016

Huwag Maliitin si Duterte

Ni Apolinario Villalobos

Noon pa man ay marami nang nagmamaliit kay Duterte dahil taga-Davao “lang” siya…mayor lang. Hirap din daw mag-Tagalog, at lalong higit ay maraming galit dahil sa kanyang pagmumura.

Si Duterte ay nakapag-aral sa Maynila, sa San Beda, mismong university Belt na hantad sa iba’t ibang uri ng buhay-lunsod. Siya mismo ang nagsabi na noong estudyante siya ay babad siya sa paborito niyang beer house sa kanto ng Mendiola at Legarda. Sa Maynila siya nagtapos ng pagka-abogado kaya hindi maaaring wala siyang alam kung paanong mamuhay sa Maynila nang may kahirapan dahil nagbo-boarding house lang din siya noon. Nabanggit ni Atty. Dulay, ang hinirang niyang mamumuno sa BIR, na magka-room mate sila noon sa isang boarding house.. Ang hindi lang niya inabot ay ang trapik at ang pagdami ng mga gusali sa iba’t ibang bahagi ng kalakhang Maynila. Subalit hindi nag-iba ang uri ng pamumuhay ng mahihirap, na siya niyang tinutumbok sa pag-upo niya bilang bagong presidente.

May tagapagsalita si Duterte sa katauhan ni Andanar, kaya hindi kailangang siya ay uriratin at biglang salubungin para lang sa isang “ambush interview”.  Tama lang ang pag-iingat ng kampo niya na nagsabing “less interview, less mistake” dahil ang madalas punahin sa kanya ay ang kanyang pagmumura at pagkaprangka na para sa ibang press people ay “mali” dahil nasasaktan sila. Ang gusto yata ng mga walang pakundangang press people ay kontrolin siya….nagkamali sila. Dahil yata sa sama ng loob, isang commentator sa isang radio station ay idinadaan sa pagpapatugtog ng kantang Ingles na may isang lyric na “lunatic”, ang intro ng kanyang programa.

Sa isang banda, hindi dapat bigyan ng masamang kahulugan ang sinabi ni Duterte tungkol sa pagpatay ng mga taga-media. Tama si Duterte na hindi lahat ng taga-media ay malinis o walang ginawang masama o hindi mamatay o maipapatay. Kung sa ibang pari ay nangyayari ito, pati na sa ibang namumuno ng bansa, bakit hindi sa taga-media?

Ang hirap sa ibang mga press people, dahil sa kagustuhang maka-scoop, lahat ay gagawin kaya kadalasan ay nagugulat ang mga kawawang name-misquote nilang mga opisyal kung mabasa na ang mga “sinasabi” nila sa diyaryo. Ngayong hindi na nila magagawa ito kay Duterte, masama ang loob nila.

Magbago sila ng style ngayong iba na ang presidente…

To Blog or Not to Blog

..and the frustrating service providers in the Philippines

By Apolinario Villalobos

While some people take their time in blogging shared quotes and photos from other sites, others do it with seriousness by sharing their own ideas. “Sharing bloggers” use smart phones and ipads in browsing the cyber web to collect what take their fancy, while “writing bloggers” have to think and archive titles using a laptop, an ipad, or at least a basic cellphone, and which they later develop using a laptop or a desktop computer. Those who use smart phones can easily upload blogs for as long as they are online and the prevalent signal permits. The same situation applies to those who use ipads and laptops. “Writing bloggers” may develop as many topics and keep them for later use, thereby, allowing them to upload anywhere they may be.

In areas where the signal is weak, there is a need for a booster to enhance the capability of the wi-fi. But for the financially handicapped who cannot afford such facility, browsing and uploading take a hell of the time. Woe still, to those who use pre-loaded sim cards, for by the time they can connect to the desired sites, their load is almost consumed.

It has been acknowledged that the Philippines is suffering from the highest internet rate in Asia. What make the unreasonable rate worse are the inutile facilities of the service providers that cannot accommodate millions of users. Despite this bleak situation, the service providers have not done any immediate action, as the time allowance that they asked from the government is a whole year of observation on their effort, before their service is finally scrapped.

Meanwhile, the economy of the country suffers. Blogging is not just about photos and quotes shared in facebook. Blogging as an activity is also the uploading of business opportunities in different sites that need to be accessed by enterprising browsers. Blogging is about payment transaction among business entities using bank internet facilities. It is also about plain exchange of communication among government and private agencies. It can even include in its scope the transmitted instructions about undertakings that involve life such as an ongoing operation in a hospital.

The Philippines which has already been suffering from corruption since the time she has gained freedom from the clutches of America, is hopeful that the incoming administration of Rodrigo Duterte can give life to its sickly cyber-tech system.

Mahirap ang Maging Prangka

O Magkaroon ng Sariling Style sa Pagsulat

Ni Apolinario Villalobos

Masarap sanang maglabas ng mga saloobin o nilalaman ng diwa. Nakakapag-alala lang ang mga taong “masasagasaan” na sasama ang loob kung sila ay matutumbok kahit hindi sinasadya. Halimbawa na lang ay ang mga may tema ng tungkol sa ugali, trabaho at pulitika.

May mga nagtatanong naman kung bakit daw wala man lang akong kino-quote na mga kilalang tao, lalo na mga banyagang manunulat upang palabasing nabasa ko ang mga isinulat o sinabi nila. Ang sagot ko sa kanila, bilang isang blogger, ay mga sarili kong ideya ang dapat kong i-share dahil ang style ko ay editorial. Hindi ako pwedeng magpuna o mag-criticize gamit ang ideya ng ibang tao…ganoon lang ka-simple, dahil inaako ko ang responsibilidad sa pagbatikos na dapat ay hindi batay sa iniisip ng ibang tao, maliban lang sa mga sinasabi sa Bibliya.

Ang mga topic ko ay resulta ng pagmamasid o observations ko sa aking kapaligiran, kaya hindi ko kailangang magbanggit ng mga pangalang kilala upang magpa-impress na ako ay “wide reader”. Kagaguhan nang magbanggit  halimbawa, ng isang Amerikanong green o ecology advocate upang maging batayan ng sarili kong damdamin tungkol sa walang patumanggang illegal logging sa Pilipinas.

 May naisulat na ako tungkol sa bagay na ito noon, subalit ginawa ko uli ngayon para palakasin ang loob ng mga nakausap kong nagba-blog din pero ayaw maglabas ng saloobin nila dahil takot iwanan ng mga “friends” daw at itakwil ng mga kamag-anak na matutumbok!

Ang Ambisyon ni Macmac

…”errand boy” na may kusằ (initiative)

Ni Apolinario Villalobos

Nang pasyalan ko si Marissa, ang lola ni Asher o “Pango” (blogged: Asher…ang maipag na “errand girl”) sa karinderya nito sa Sta. Cruz upang kumustahin ang bata ay nalaman kong sa isang eskwelahan sa Cubao pala ito ipinasok at doon ay kasama niya ang kanyang nanay na nagtitinda din sa bangketa. Habang nag-uusap kami ni Marissa, napansin ko ang isang batang nagwawalis sa kabilang puwesto. Sa tantiya ko ay walo hanggang siyam na taong gulang ito at abala sa kanyang ginagawa. Nang omorder ako ng kape, inihatid ito ng batang Macmac pala ang pangalan,  pinsan ni Asher na “nagpapautos” din upang kumita ng pambaon sa eskwela.

Nang iabot ko ang isang makapal na disksiyunaryong pambata kay Marissa para kay Asher ay nakatanghod si Macmac at dikit na dikit ang paningin sa libro. Pinabibigay ng isang viewer ng blogs ko ang diksiyunaryo kay Asher. Napansin ito ng ale sa kabilang puwesto na inaalalayan ni Macmac, na nagsabing mahilig din daw magbasa ang bata at sa pagguhit. Ang paborito daw nitong aralin ay Mathematics. Dahil sa sobrang pagkamahiyain hindi kumikibo si Macmac. Subalit pagkatapos niyang magwalis ay kumuha ito ng isang pad paper na gamit niya sa eskwela at kunwari ay binuklat ito habang sinisigurong nakikita ko ang mga drawing niya. Magaganda naman kaya pinuri ko siya. Sunod niyang inilabas ay isang bulsito (coin purse) na kunwari ay tinitsek niya ang laman pero siniguro ding nakikita ko ang mga lamang tiniklop na tigbe-beynte pesos…..mga ipon niya. Lalo ko siyang pinuri. Dahil sa ginawa ko, lumapit na siya sa akin subalit hindi pa rin nagsasalita.

Hindi pa man siya nakakasagot sa mga tanong ko ay biglang umalis si Macmac upang iligpit ang pinggang kinainan ng isang kostumer mula sa mesa naman ng kanyang lola na kausap ko. Nang makita ang nakatambak na hugasing pinggan, baso at kubyertos, ay hinugasan din lahat kahit hindi niya halos abot ang palanggana. Pagkatapos ay pumunta muna sa kabilang puwesto at animo ay matandang nakipag-usap sa may-ari. Nang may mapansing dumi na hindi natanggal sa una niyang pagwalis ay kinuha uli ang walis at dust pan upang tanggalin ito. Nang makatapos ay saka bumalik sa akin. Noon ko siya tinanong kung ano ang gusto niyang “maging” paglaki niya. Ang tagal bago sumagot at tila malalim na nag-isip bago nagsabi ng, “holdaper” sabay ngiti….para marami daw siyang perang ipamigay sa iba. Ang sabi ko sa kanya, pwede naman siyang kumita sa malinis na paraan upang makatulong sa iba. Yon pala ay nagbibiro lang siya dahil may mas matayog pa pala siyang pangarap na ayaw pa niyang sabihin kung ano.

Habang nag-uusap kami, ay may dumating na matandang lalaking may gulang na kinakausap ang sarili. Marami akong nakitang ganito…kinakausap ang sarili kapag nalipasan ng gutom. Nagugutom daw siya. Hindi na nag-atubili pa ang lola ni Macmac sa pagsandok ng kanin at ulam at ibinigay agad sa lalaki. Nagtinginan kami ni Macmac. Alam kong natanim sa isip niya ang ginawa ng kanyang lola. Binulungan ko siya ng tanong na, “tutulong ka rin ba sa iba tulad ng ginawa ng lola mo?” Bilang sagot, abut-abot ang kanyang pagtango, pero napansin kong namumula ang kanyang mga mata.

Ang pagkakataon nga naman! Ang pagdating ng matandang lalaking humingi ng pagkain at binigyan naman agad ng lola ni Macmac ay nakita ng bata at halata kong may natutunan siya. Ito ang inaasahang dapat na nangyayari….ang ipakita ng matanda sa bata ang tamang gawain upang magaya nito. Naipakita rin ng lola kung paanong makuntento sa kung ano lang ang kaya at ang kahalagahan ng pagtitiyaga, tulad ng pagtulog sa patungan ng mga pagkaing ginagawa nilang “kama” pagdating ng gabi. Kasama din sa pagtitiyagang yan ang pagiging kuntento sa dalawang pares na unipormeng pangpasok ni Macmac sa eskwela na nakaita kong nakasabit. Wika nga, sa katitiyaga, siguradong makakakita rin ng pag-asa upang umunlad ang buhay, o kahit makaraos man lamang. At, sa murang gulang ay nakita ko ang katatagan kay Macmac dahil sa mga napapansin niya….

The Humility and Diligence of Atty. Domingo T. Duerme

by Apolinario Villalobos

I first heard about him when I joined Philippine Airlines, middle of 70’s, as another Notre Damian like me when the late Joseph Alabanza, one of our instructors asked me if I knew him. I replied in the negative because while I graduated from a parochial Notre Dame during the time, he was a product of the education system’s university in Cotabato City, the prime city of the yet, undivided and vast Cotabato province.  The same question was asked by the late, Ricardo Paloma who was also curious about our school. Our paths crossed when he became the Branch Manager of Davao station, when I used it as my jump-off point in covering tourist areas in Mindanao as editor of the PAL TOPIC Magazine. From then on, I called him, “Atty. Duerme”.

The next time we met was when he was sent to Manila to take the place of the late Federico Pabelico as Director for Luzon Sales Area. I took note of the paintings that he hung in his room, and which I observed to be different from those that the Construction Office of the company purchased to enhance the rooms of executives. I thought they were just among his personal collections that he preferred to display. I only learned about them as his own paintings when he was packing up for another assignment as Sr. AVP for International Sales-Philippines to be based at S&L Building along Roxas Boulevard. He gave me an unframed sketch of an old woman as a precious token.

I had an opportunity to meet his better half, Connie when she came over from the province. She struck me as equally humble and soft-spoken, too. Atty. Duerme confided that they met while both of them were studying at the Notre Dame University (NDU). She was taking up Banking and Finance while he was struggling with his Bachelor of Science in Education. She was also his “sponsor”, being an officer of the Reserved Officer Training Corps (ROTC) of the university. Connie was an able support to the struggle of Atty. Duerme as he tried his best to establish a home and family. She went into different business ventures, supplying beef to patrons in Davao and Manila, as well as indigenous monkey that abundantly thrive in the region, which were sent to Europe for scientific experiments and medical purposes. To cap her business acumen, she opened a canteen that fed about 2,000 employees of a garment factory at Awang district of Cotabato city. The two are blessed by daughters, Ma. Dolores and Ma. Lovella, both nurses and currently working at Houston, Texas.

The journey of Atty. Duerme started at Pototan, Iloilo where he was born in March 28. His parents were among the farming pioneer settlers of M’lang (today, part of North Cotabato). As a young boy he had a share in tending their farm, a task which did not hinder him from graduating with honors from elementary (Bialong Elementary School) to high school (Notre Dame of M’lang). He finished a Bachelor of Science in Education (BSE) at the Notre Dame University (Cotabato City) in 1968, and Bachelor of Laws in 1973, hurdling the Bar in 1975 (Roll 25707).

What is remarkable about his struggle is that he joined Philippine Airlines in 1968, a month just before graduating with a BSE degree and went on with his struggle to finish his Law degree. His being a Ticket Freight Clerk with a “just-enough-wage” did not deter his determination to become a lawyer. And, to think that it was during this time that he and his wife, Connie were putting up the foundation of their family. To work with PAL Domestic Sales during the early days of the company was being like a soldier who should be ready for assignments anywhere. This commitment made Atty. Duerme assume positions without question, as Branch Supervisor of Dipolog, Cagayan de Oro, and Bislig within the period of 1972-1978, within which he also successfully passed the Bar examination.

The hard-earned achievement as a full-fledged lawyer, easily gave him the opportunity to become a Branch Manager of Cotabato station from 1978-1986, moving up as Branch Manager of Davao from 1987-1992. The rest of his journey became more challenging as he became the Director of Luzon Sales Area from 1992-1994, Sr. AVP for International Sales-Philippines from 1994-1996, and finally coming home to Mindanao as Sr. AVP for the said region.

The feat of the unassuming Atty. Duerme is such that, a roll could be filled with his accomplishments as he struggled his way up, from their sun-drenched farm in M’lang. He was a Rotary Exchange Student and as such he was sent to Ontario Canada, aside from being a Jaycee scholar. He received an award from his alma mater, Notre Dame University as an Outstanding Alumnus, aside from having been given recognition as an Outstanding Son of M’lang. When he had a stint in Davao as PAL’s Sr. AVP, he actively got involved in the local tourism industry as member of the Davao City Tourism Council; President of the Rotary Club of Davao; President of SKAL-Davao; Representative of the Private Sector in the Region XI Development Council; consistent Chairman of the PAL Inter-Club Golf Tournaments; Chairman and President of the Davao Chamber of Commerce and Industry; Private Sector Representative to the Tourism Inftra-structure and Economic Zone Authority (TIEZA); Trustee of the Philippine Red Cross. Currently, he is the Chairman of the Board of the M’lang Water District.

Despite all those accomplishments, Atty. Duerme seems not a bit tired, as he might give in to another opportunity that is persistently knocking on his door…

The Last Monday Flag Ceremony of Duterte in Davao (27June)

By Apolinario Villalobos

Listening to the radio broadcast of the speech of Rodrigo Duterte during the last flag ceremony that he attended as mayor of the city, listeners could feel his closeness to his constituents who trusted him for so many years. Non-Visayans who can understand only a sprinkling of the Cebuano dialect should not immediately make judgments or impressions after hearing familiar cusses and other words which may sound vulgar to them. This is how his morality and personality was unfairly misjudged by those from Luzon who have a different culture. If Duterte spoke in Bisaya during the flag ceremony, they should understand that he is in Davao speaking before a throng of Visayans.

Reporters should know by now that what makes Duterte cuss are words such as “drugs”, “drug lords”, “drug addict”, “rapists” and “corruption”. This is observable, for every time he mentioned those words during his speech, he tried with much effort to control himself not cuss, but with futility. Meanwhile, reporters should also be wary about questions that go beyond the borderline of privacy, and those which are already asked, but just repeated as if to test his consistency and recall ability. He is not a showbiz personality who needs media mileage to maintain a high degree of popularity. Duterte expects so much work to be done and this is what he will do despite his forthcoming “meager” salary which he jokingly declared to be just enough for his former wife and current “girlfriend”, with nothing much left for him. Some of those in the media who are so presumptuous about their “ability” to manipulate government officials by putting words in their mouth should stop such antic. Duterte is very much different from the presidents who came before him…as he knows his purpose for the Filipinos and the country. And, as he himself said, he would rather be left alone working, than be interviewed.

Manila reporters should start getting firsthand information on Duterte by talking with media people from Davao so that they can make the necessary adjustments to the personality and working habit of the new president. They should remove from their mind that being “Tagalogs”, they are superior to their Visayan counterparts. On the other hand, as an unsolicited suggestion, media entities in Manila should start hiring Bisayans to enhance their stable of field reporters and broadcasters. This shall preclude any misunderstanding as had happened even while Duterte was still campaigning.

Ano Ba Talaga ang Papel ng Department of Health (DOH)?

Ni Apolinario Villalobos

Nagbitaw na naman ng deklasrasyon ang isang Dr. Go ng Department of Health (DOH) tungkol sa dahon ng guyabano na kapag ginawang tsaa ay makakasira daw ng kidney o bato, ayon sa isang brodkaster ng isang radio station. Ang isyu lang naman dapat ay tungkol sa isang naka-pack na produkto na guyabano juice concentrate na pinaghinalaang peke dahil walang detalyadong impormasyon dito kaya pinag-iingat ang publiko. Subalit sa hindi malamang dahilan, pati ang dahon ng guyabano na matagal nang ginagamit hindi lang ng  mga mga Pilipino kundi pati na ng mga taga-ibang bansa ay pinakialaman.

Ang impormasyon tungkol sa bisa ng guyabano ay alam na ng mga katutubo ng Amazon (south America) bago pa man dumating ang mga taga-Europe na sumakop sa kanila. Mismong mga taga-Europe ay gumawa ng katalugo ng mga halamang gamot na makikita sa kagubatan ng Amazon, at kasama diyan ang guyabano. Dahil diyan, may kung ilang dekadang pinag-aralan ng mga may pinag-aralang scientists daw na kunektado sa mga komersiyal na laboratoryo ang pagkopya ng mga elemento at sustansiya sa tanim na ito subalit nabigo sila. Nang panahong yon ay talagang mistulang nagkaroon ng blackout sa impormasyon tungkol sa guyabano kaya hindi ito nakakalabas sa South America. Pumutok lamang ito nang ilathala sa internet ng mga nakadanas ng kalunasan mula sa tanim. Kaya dahil sa animo ay napahiya, hinayaan na lamang ng mga ganid na interesadong masolo ang pakinabang sa guyabano.

Dahil sa tinuran ng isang Dr. Go na taga-DOH, para na rin niyang sinabi na ang iba pang halaman na itinuturing na nakakagamot tulad ng banaba, lagundi, tawa-tawa, bayabas, mangga, at marami pang iba na nakikita saan mang sulok ng Pilipinas ay nakakasira din ng kidney. Baka gusto niyang isama pa diyan ang tanglad na tulad ng guyabano ay itinuturing din na wonder herb dahil nagagamit ding panlaban sa kanser.

Ang isang kapalpakan ng sistema sa Pilipinas na may kinalaman ang DOH ay ang paglagay pa ng disclaimers sa mga pakete ng mga halamang gamot na nagsasabing hindi sila gamot at hindi nakakagamot ng anumang sakit. At, ang nakakatawa, ito ay binabanggit sa komersiyal, pagkatapos ng testimonya ng taong napagaling ng ina-advertize na halamang gamot. Bakit pinagastos pa ang gumawa ng gamot sa pag-advertise ganoong may ipinilit sa kanilang disclaimer? Ito ang isa sa mga kahangalan ng mga makabagong kaalaman daw na natutunan sa mga eskwelahan! At, yan ang isa sa mga matinding pagkukunwari ng sistema sa larangan ng “makabagong medisina” na ang inaasahan ay mga artispisyal na gamot o synthetic kaya hindi nalulusaw sa loob ng katawan at nadedeposito sa kidney, na siya namang tunay na dahilan ng pagkasira nito.

MARAMI ANG NAKAKALIGTAANG GAWIN NG DOH TULAD NG MGA SUMUSUNOD:

Dahil sa walang pakundangang pagsasalita ng isang Dr. Go ng DOH laban sa guyabano, siguradong magkakawing-kawing na ang negatibong epekto nito sa mga Pilipinong naniniwala sa mga naririnig nila sa radyo. Yan ba ang gustong papelin ng DOH?

Si Mang Ompong...patuloy na pinagkakatiwalaan

ng mga taga-PAL

Ni Apolinario Villalobos

Sa pagkakaalala ko, si Mang Ompong (Rodolfo Frondoso) ay dating team leader ng mga janitor ng Stellar na na-assign sa dating Administrative Office Building (AOB) na ngayon ay Data Center na. Maliit siya at malumanay magsalita. Hindi siya gaanong nag-uutos sa mga janitor na nasa pamamahala niya. Hindi rin niya pinupuna kung para sa kanya ay “bitin” ang ginawang paglinis ng ilan sa kanila, dahil siya na lang ang gumagawa uli upang mapaayos ang kanilang trabaho. Kahit janitor siya, napapakiusapan din siyang bumili ng mga empleyado sa canteen at kahit sa labas ng opisina.

Bumilib ako sa kanya nang minsang marami sa mga tauhan niya ang hindi pumasok dahil sa malakas na ulan. Sinalo niya ang lahat ng mga gawain na lalong dumami dahil sa maya’t mayang pag-mop ng sahig sanhi ng ulan. Ni minsan ay hindi ko rin napansing siya ay umabsent.

Nang mapalipat ang Division namin sa Vernida building sa Makati, nabalitaan kong nagkasakit siya at muntik nang mamatay. Inopera naman daw at nakaraos. Subalit ang hindi ko alam ay kanser pala sa lalamunan ang naging sakit niya kaya kasama sa operasyon ay ang pagbutas ng lalamunan upang mapasakan ng instrumento na makakatulong sa kanyang pagsalita.

Nakita ko si mang Ompong uli nang masalubong ko siya sa Airport Road (Baclaran). Nang batiin ko siya, sumagot subalit sinabayan ng paghawak niya sa kanyang lalamunan at noon ko narinig ang boses na parang galing sa robot. Hindi malinaw ang mga sinabi niya subalit nang sumunod pang mga pagkikita namin ay nasanay na ako kaya naiintindihan ko na ang mga sinasabi niya.

Makalipas ang napakaraming taon, nagkita uli kami nang kumuha ako ng alokasyon kong libreng tiket sa PNB Building kung saan naroon ang Administrative Benefits office. Nagkagulatan kami, pero lalo akong nagulat dahil nalaman ko na kahit matagal nang hindi siya janitor ng Stellar na nabuwag na, “konektado” pa rin siya sa maraming empleyado ng PAL na patuloy na nagtitiwala sa kanya bilang “messenger” nila. Wala man siyang buwanang suweldo, ay nakakaraos pa rin siya sa inaabot ng mga nag-uutos sa kanya kaya araw-araw ay nagti-check siya sa kanila kung meron silang iuutos.

Ang napansin ko lang ay hindi na gaanong malinaw ang mga sinasabi niya at lalong humina ang “boses” dahil talagang walang akong maintindihan nang mag-usap kami. Kaya upang makuha ko ang tamang pangalan at kontak niya ay isinulat niya ang mga ito sa kapirasong papel. Nang nagtanung-tanong ako sa iba tungkol sa instrumento sa lalamunan, ang sabi sa akin, kailangan din daw palitan ito pagkalipas ng ilang taon. Ang hinala ko, hindi na napalitan ni mang Ompong ang ginagamit niya dahil sa kakapusan sa pera. Inisip ko na lang din na malamang ay idinadaan na lang sa pagsulat ang lahat ng instructions na binibigay ng mga nag-uutos sa kanya.

Ang pinakamahalagang nalaman at ikinatuwa ko ay ang tiwalang ibinibigay pa rin sa kanya makalipas ang mahigit tatlumpong taon ng mga dati at bago niyang mga kaibigan sa PAL... isang bagay na bihirang mangyari sa isang taong may kapansanan tulad ni mang Ompong. At ang pinakamatinding dapat tularan ay ang pagsisikap ni mang Ompong na kumita sa malinis na paraan sa kabila ng kanyang kapansanan.

Makokontak si Mang Ompong sa cellphone: 09196391930. Huwag lang sana siyang kausapin, at sa halip ay text lang ang gamitin sa pakikipag-ugnayan sa kanya. Ang batiin siya sa pamamagitan ng text ay malaking bagay na para malaman niyang may mga nakakaalala pa pala sa kanya. Kung may ibibigay kayong regalo sa kanya, mas lalong mabuti….

Crimes Are Not the Brainchild of the Impoverished

...as what the “comfortables” insist!

By Apolinario Villalobos

It is like the vicious cycle which has no clear answer, as to which came first, the egg or the chicken. There’s a popular belief that poverty creates crime, as the need of the impoverished to survive forces him to earn via crimes. But what has not been taken into consideration is the “second party” or the people who “use” the impoverished for their selfish motive. Simply put, drug lords organize “educated pushers” to explore the impoverished areas to recruit “uneducated runners”, as well as, entice the gullible residents – young and old to be hooked to illegal drug.

In my long years of association with those living in depressed areas, I learned and observed personally that they can go by with even just one meal a day. Committing crime is far from their mind as they are a contented lot. But when illegal drugs entered their life, and they became hooked to them, they were forced to find ways and means to “earn” so that they can go on with their newly-found habit. In this regard, some of them learned easy-to-earn trades such as snatching, sex peddling or hooking, shoplifting, killing for a fee, petty burglary and drug-running. When they came to Manila, they had no vices except occasional drinking. Foremost in their mind was to work hard with part of their earnings to be sent back home to their families. But, then, well-to-do and impressively educated newfound friends gave them ideas how to earn fast and live comfortably in the city.

It should also be noted that in far-flung provinces, life is very simple. Having vegetables and rice for meals is not considered a way of the impoverished. Students walk their way to school. Life is laid back. But when illegal drug is introduced into communities, some of which still have no street lights, a drastic change occurred in the life of the “probinsiyanos”. In this regard, some news heard over the radio and seen as broadcast on TV are about unknown barrios and towns with drug dens raided by authorities, and drug pushers cornered and caught red-handed with marked money!

Illegal drugs are residues of progress. For people to enjoy progress, heavy prices must be paid ...with the future of the youth that goes puff with every sniff of the melted crystals... or, with the crumpled values and honour, long nurtured in the heart of the gullible squatting residents and “probinsiyanos”.

On the other hand, if one insists that poverty creates crime, he is like saying that there are drug laboratories in slums, or the poor can afford to buy and hoard high-powered guns, or they have immense garages for luxury cars used in delivering drugs to avoid detection, or they can afford to organize high-end concerts akin to “tiyangges” so that imported drugs can be sold easily at bargain prices, or they are so clever or well-financed enough as to negotiate for deliveries of kilo-tons of drugs from China, or that offices of illegal recruiters can be found in their midst!

Unfortunately, many Filipinos are so comfortably confined within the secured walls of their homes, hence, their knowledge of what are really happening “on the other side” of the country are derived from TV shows and pages of broadsheets. Despite that glaring reality, SOME, IF NOT MANY OF THEM, still have the gall to utter dismay and disbelief....of course, they cannot believe them, because they chose not to open their eyes to the realities of the big chunk of Filipino life!

Kung Hindi Nagmatigas si Marcos

…Komunista na ang Pilipinas

Ni Apolinario Villalobos

Hindi nawawala ang anumang banta sa kahit anong bansa. Nariyan ang banta sa ekonomiya na maaring sinasabotahe ng malalaki at gahamang kaalyado daw o katuwang at kaibigang bansa. Nariyan ang banta sa seguridad dahil sa pagdami ng mga terorista. Nariyan din ang banta sa kinabukasan ng kabataan at katahimikan dahil sa banta ng kriminalidad at droga. Ang pinakamabigat ay ang banta sa ideyolohiya. Kung hindi isasama ang relihiyon, dalawa lang ang lakas ng ideyolohiyang naglalaban – ang komunismo at demokrasya.

Dahil mula’t sapul ang Pilipinas ay kumiling na sa demokrasya na ipinamulat ng Amerika, ang komunismo na namayagpag noong kapanahunan ni Mao Tse Tung ng Tsina ay itinuring na pinakamalaking banta. Ang HUKBALAHAP (Hukbo ng Bayan Laban sa Hapon) na naging api-apihan ay nagkaroon ng dahilan upang yumakap sa komunismo kaya nagkaroon ng NPA (New People’s Army), na kalaunan ay nagbigay-buhay sa KMU ng mga kabataan at iba pang “pulahang” grupo. Sila ang nagbigay ng sakit ng ulo kay Ferdinand Marcos kaya napilitan naman kuno itong magdeklara ng Martial Law. Dahil sa mga sinasabing iba’t ibang uri ng pagkontrol o pagsupil sa pagkilos ng mga komunista, kasama na diyan ang mga walang habas na pagmamalupit (torture)  noong panahon ng Martial Law na isa sa mga mapagkunwaring instrumento ng demokrasya, NANALO si Marcos, pero hindi ang demokrasya.

Kung ang mga Pilipino mula pa man noon ay nakikipagtulungan sa pamamagitan ng pagpapairal sa  mga dapat gawin ng isang “disenteng Pilipino”, wala sanang dahilan ang mga komunista o si Marcos na “magligtas” daw sa sambayanang Pilipino mula sa kapariwaraan. Ginawang dahilan ang demokrasya upang makapagdeklara ng Martial Law si Marcos. Ginawa ring dahilan ng mga komunista ang kahirapan ng mga PIlipinong tamad at nagpagamit sa mga tiwaling opisyal upang isulong ang ideyolohiyang galing sa Tsina….hanggang ngayon, na talagang hindi pwede dahil sa pagkasaradong Katoliko ng mga Pilipino.

Bago magsisihan o magturuan kung sino ang may sala sa mga nangyayaring kahirapan ngayon, dapat ay pag-isipan kung anong tulong ang nagawa upang maiwasan SANA ang lalo pang pagyabong ng korapsyon. Kung ayaw kay Marcos, dapat noon pa lang ay kumiling na sa mga komunista upang pantay-pantay lahat ng Pilipino….kung ayaw naman ng komunismo, dapat ay hindi pinatalsik si Marcos na sinisisi ngayon dahil sa kanyang diktadurya. Nang bumalik ang mga Marcos at sumabak pa uli sa pulitika, nagbulag-bulagan ang mga Pilipino, at pilit pinagtakpan ang kahangalang ito sa pagharang sa pagpalibing ng bangkay ng diktador sa “Libingan ng mga Bayani”, para lang masabing buhay pa and demokrasya!...DEMOKRASYA NG MGA KORAP?

Bilang huling hirit sa pagligtas sa sambayanang Pilipino, hindi pa man nakakaupo si Duterte bilang bagong presidente na may mala-bakal na pamamaraan upang matuligsa ang mga tiwali, may mga nagpapapansin na sa pagsabing haharangin nila ang mga gagawin niya sa NGALAN DAW NG KARAPATANG PANGTAO!...PWEEHHH!

Living with the Traffic

and Frustrating Etceteras in Manila

By Apolinario Villalobos

THE SUGGESTED SOLUTION IS THE STRICT CONTROL OF REGISTRATION OF NEW CARS, AS WELL AS, POLICIES THAT WOULD DETER THEIR ACQUISITION, ONE OF WHICH IS HIGHER TAX. ANOTHER OPTION IS THE STRICT IMPLEMENTATION OF “NO GARAGE, NO CAR” POLICY, ESPECIALLY, FOR THE RESIDENTIAL AREAS IN THE CITY WHERE PARKING EATS UP GREAT PORTIONS OF THE ROADS AND EVEN SIDEWALKS. ROAD PARKING IS UNFAIR FOR TAX PAYERS WHO COMMUTE BECAUSE THEY ARE MADE TO WALK ON THE STREET, THEREBY, PUTTING THEIR LIFE AT RISK OF BEING RAN OVER.

THE SUGGESTED SOLUTION IS FOR THE RESIDENTS TO COOPERATE BY ALERTING THE OMBUDSMAN ABOUT THE IRRESPONSIBILITIES OF NON-PERFORMING BARANGAY OFFICIALS SO THAT THEY CAN BE APPROPRIATELY PENALIZED.

THE SUGGESTED SOLUTION IS TO PENALIZE THE PARENTS OF ERRING MINORS. WHILE APPREHENDED MINORS SHALL BE DETAINED IN FACILITIES APPROPRIATE FOR THEIR AGE, THE PARENTS SHOULD BE DETAINED IN REGULAR JAILS, AS IF THEY, THEMSELVES, ARE THE OFFENDERS. PARENTS SHOULD NOT ONLY BE LECTURED ON THE FAULTS OF THEIR CHILDREN BUT THEY SHOULD BE MADE TO FEEL THE PAIN OF THE LAW.

THE SUGGESTED SOLUTION IS FOR THE OUTRIGHT DISMISSAL OF THE LTFRB AND LTO PERSONNEL AND OFFICIALS WHO ARE FOUND TO HAVE MADE NEGLIGENCE PART OF THEIR ROUTINE. STILL, THE OPERATORS OF ILLEGAL CONVEYANCES MUST ALSO BE PENALIZED, TOGETHER WITH THEIR ERRING DRIVERS.

THERE ARE STILL MANY ETCETERAS THAT BUG THE CITY LIFE FOR WHICH THE NEW PRESIDENT WOULD REALLY NEED A STEELY RESOLVE AND IRON-CLAD DISPOSITION. THE QUESTION IS…WILL THE CONGRESS AND THE SENATE SHOW THEIR UTMOST COOPERATION BY GIVING HIM THE NEEDED “EMERGENCY POWER”?

Ang Pagmamahal ni Ian Abraham

sa Kanyang Kapatid at Pamilya

Ni Apolinario Villalobos

Talagang naniniwala na akong may dahilan ang mga pagkakataong dumadating sa ating buhay. Tulad na lang nang maaga kong pagpunta sa Antipolo upang makaiwas sa trapik ng Maynila kaya umalis ako noon sa Cavite nang alas tres ng madaling araw pa lang. Subalit dahil dumating ako sa Antipolo nang bandang alas says (6:30), at ang appointment ko sa kausap ko ay alas otso pa, naghanap ako ng lugar na iistambayan kung saan ako makakahigop ng murang kape. Pumasok sa isip ko ang makasaysayang simbahan ng Antipolo na matagal ko na ring hindi napasyalan at hinala ko ay siguradong mayroong makakapagkapehan sa paligid nito. Dahil sa kaagahan kong pagdating sa Antipolo ay may nakilala akong namumukod-tangi ang ugali.

Nagulat ako sa malaking pagbabago na nakita ko sa paligid ng simbahan dahil mayroon na palang malawak na liwasan sa harap at napakalinis pa. Pagkabili ko ng kape sa isang vendo machine, naghanap ako ng mapupuwestuhan at nang may makita akong mesa ay saka naman dumating ang tatlong lalaki na ang isa ay naka-uniporme ng pang-eskwela. Gagamitin din sana ang mesang napili ko pero nagdalawang-isip sila dahil siguro nahiya kaya naupo na lang sa kalapit na circular concrete planter. Medyo nakonsiyensa pa ako dahil hindi ako nagkusa na mag-share sa kanila ng mesa na pang-apatan naman.

Ang naka-uniporme ay may suot na headphone kaya naging curious ako. Napansin ko rin na ang pumipindot o nag-aadjust sa cellphone kung saan nakakonekta ang headphone ay ang isang kasama nito at parang nagbibigay pa ng instructions. Gumawa ako ng paraan na makilala sila at noon ko nalaman na ang may headphone ay si Billy Joe, 16 years old at isang “special child”. Ang kumakausap naman sa kanya ay kanyang kuya na si Ian, 23 years old. Kasama din nila noon ang isang kaibigan.

Estudyante si Billy Joe ng San Isidro SPED Center ng lunsod, na ayon kay Ian ay pampubliko. Ang cellphone naman ay pag-aari niya at pinapagamit niya sa kanyang kapatid upang pansamantalang malibang. Lahat daw ng hiling nito ay kanyang pinagbibigyan kasama na ang paggamit ng cellphone niya upang makinig ng mga tugtog. Maaga daw silang umaalis sa kanilang bahay na malapit lang sa Hinulugang Taktak  upang makaiwas sa trapik, at malamang ay dahil na rin sa pamimilit ng kapatid na special dahil nahalata ko ang kanyang excitement upang pumasok. Maya’t maya ang pagtanong niya sa kanyang kuya ng, “hatid mo ‘ko…school?”, na sinasagot naman ng malumanay ni Ian.

Sa pag-uusap namin, nalaman ko na isinakripisyo ni Ian ang kanyang mga kapakanan para sa nakakabatang kapatid dahil siya ang naghahatid at sumusundo rito…malamang pati na rin ang pagtuturo pagdating sa bahay. Hindi na raw siya pumasok sa eskwela upang makaalalay sa kanyang kapatid dahil ang iba pang mga nakakabatang kapatid ay pumapasok din. At sa kalagayan ni Billy Joe, isang tulad ni Ian lamang ang may kakayahan at tiyagang magbantay. Ang tatay nila ay construction worker na lingguhan ang uwi at ang nanay naman nila ay may trabaho. Sa kabila ng kaunting kita ng kanilang mga magulang ay nagawa nilang igapang ang pag-aaral ng kanyang mga kapatid. Ang sakripisyong ito ng kanyang mga magulang siguro ang nakita ni Ian kaya tinapatan na rin niya ng sariling pagtitiis. Ipinaubaya na lamang niya sa mga nakakabatang kapatid ang pagkakataong makatapos ng pag-aaral.

Naantig ang damdamin ko sa mga sinabi ni Ian dahil sa panahon ngayon, pambihira ang katulad niya na namumukod-tangi ang pagmamahal sa kapatid na may kapansanan at sa buo niyang pamilya sa halip na magpakalulong sa pakikipagbarkada, na ginagawa ng ibang kasing-edad niya…at ang masama pa,  kung minsan ay humahantong sa paggamit ng droga. 

Dapat Huwag Ibalik sa Dating Puwesto ang Mga Guwardiya

Ng National Bilibid Prison

Ni Apolinario Villalobos

Okey na sana ang planong pagtanggal sa puwesto ng dating mga guwardiya ng National Bilibid Prison upang ipasa-ilalim ng training. At, pansamantala ang papalit ay ang Special Action Force (SAF) ng Philippine National Police (PNP). Subalit nang banggitin sa balita na ibabalik din pala sa dati nilang puwesto ang mga guwardiya pagkatapos ng kanilang training ay tila hindi maganda dahil ang mga sangkot sa mga katiwalian subalit hindi naaktuhan kaya hindi rin nakasuhan ay SIGURADONG babalik sa dati nilang ginagawa. Ano ang halaga ng “training” kung ikumpara sa libo-libong pisong pantukso ng mga detinadong drug lords sa mga guwardiyang ang tinatanggap kada buwan ay “suweldong gutom”?

Kung kamay na bakal ang paiiralin sa Bilibid upang mapaayos ang sistema, dapat gawan ng pagbabago ang mga panukala tungkol sa assignment ng mga guwardiya. Dapat isiping “operational” ang uri ng trabaho ng mga guwardiya kaya maaari silang ilipat ayon sa pangangailangan ng ahensiya. Ito lang ang paraan upang maging “patas” sa lahat ng mga guwardiya ang desisyon – sa mga tiwali man pero hindi nahuli, at ang mga “malilinis” pero ayaw makipagtulungan kaya tuloy sa pamamayagpag ang pag-operate ng mga drug lords kahit nasa loob sila ng kulungan.

Hindi tanga ang mga Pilipinong nagpapakahirap sa pagbayad ng buwis, upang pagpaniwalain na hindi alam ng LAHAT sa loob ng Bilibid ang mga nangyayari. Kaya bilang parusa sa mga guwardiyang ayaw makipagtulungan, nararapat lang ang paglipat sa kanila…na siyang inaasahan!

Ang Pagiging Mataba

ni Apolinario Villalobos

Unang-una, dapat aminin ang katotohanan na hindi maitatago dahil masyadong obvious. Huwag nang pagtakpan ng mga salitang, “healthy”, “chubby”, etc. ang isang tao na obvious naman talagang mataba. Wala namang masama sa pagiging mataba. Kung nagkaroon ng hormonal irregularity kaya naging ganito ang katawan, hindi kasalanan ng may-ari ng katawan. Pero kung tumaba dahil sa junk foods, ibang usapan na yan….kasalanan niya dahil sa kasuwapangan.

Kaya naging isyu ang katabaan ay dahil sa mga sticker na dinidikit sa ilang aircon van sa Maynila, tulad ng: “Slims Only”, “Bawal ang Mataba”, “Tatlong Payat Lang Dito”, etc. na ayon sa LTFRB ay bawal kaya papatawan ng parusa ang mga driver. Pero, pati ang mga operator o may-ari ng mga tinutukoy na van ay dapat ding parusahan dahil ang ganitong gawain, bukod sa nakakainsulto ay isang uri ng pang-aabuso at pangmumulestiya ng karapatan. Hindi dahilan ang kalugian ng mga driver kung may sasakay na mataba sa minamaneho nilang aircon van. Dahil kung ganyan ang pananaw nila, dapat ang mga payat ay kalahati lang ang bayad!

Hindi naman nangyayaring sa tuwing biyahe nila ay matabang sumasakay. Dapat ay asahan na nila ang ganitong sitwasyon tulad halimbawa ng mga pagkakataong karamihan ng pasahero nila ay mga estudyante o senior citizens kaya mababawasan ang kita nila dahil sa discount. At, lalong dapat ding ihalintulad ito sa mga araw na matumal ang kita, wika nga ay mahina kaya dapat ay tanggapin na lang nila. Hindi naman lahat ng pinagkikitaan tulad ng negosyo ay sagana ang kita…ganyan din sa pagmamaneho ng public conveyance tulad ng aircon van.

Ang hindi naisip ng mga abusadong aircon van operators at drivers ay ang kasabihang ‘HUWAG MONG GAWIN SA IBA ANG AYAW MONG GAWIN NILA SA YO”. Dahil diyan, kung hindi man sa kanila mismo mangyayari ang kahalintulad na insulto at pang-abuso, ang mga ito ay maaaring sa anak nila, asawa, kapatid, magulang, o iba pang mahal sa buhay!

AT, ANG PINAKAMASAMA AY NAGPATABA GAMIT ANG NINAKAW NA PERA MULA SA KABAN NG BAYAN!

Ang Mithiing Pagbabago

(alay kay Rodrigo Duterte at sambayanang Pilipino)

Ni Apolinario Villalobos

Kay daling sambitin, katagang “pagbabago”

Marami ding kahulugan ang tukoy nito:

Ugali na maaaring lalo pang pasasamain

O kabutihan na lalo pang paiigtingin;

Di kaya’y pagbago ng tinatahak na landas-

Na maaring patungo sa magandang bukas

O di kaya ay tungo sa maahas na palanas!

Makakamit lang ang minimithing pagbabago

Kung may pakikipagtulungan ang mga tao

Dahil sila rin ang dahilan ng mga pagsikap

Upang makamit ang matagal nang pangarap;

Kaliwa’t kanang batikos ay hindi dapat alintana

Dahil nasimulan nang isulong ang isang panata

At paninindigan sa ngalan ng napariwarang bansa!

Ang Korapsyon sa Pilipinas

Ni Apolinario Villalobos

Bago dumating ang mga Kastila, ang mga katutubong nakatira sa mga isla ng tinatawag ngayong “Pilipinas” ay pinamumunuan ng mga “datu” o di kaya ay pinakamatandang miyembro ng tribu. Ang pamamaraan ng pangangalakal ay “barter” o “palitan” ng mga kalakal. Ginamit ang ginto at pilak sa pakikipagkalakalan sa ibang lahi na dumayo sa mga Isla tulad ng mga Intsik at Hapon. Walang dahilan ang mga unang tumira sa mga isla upang maging korap  dahil walang ginamit na pera noon, at napakasimple lang ang buhay ng mga tao noon.

Nang dumating ang mga Kastila, bitbit din nila ang mga nakasanayang gawi sa kanilang pinanggalingan tungkol sa pera at pagkamal nito kaya na-develop ang pagkaganid o pagkagahaman dito at nahawa ang mga katutubo. Ang “kaunlaran” na dala ng pera ay mabilis na ninamnam ng mga ninuno natin, subalit ang kaakibat naman ay ang korapsyon na naging talamak kahit sa hanay ng mga prayle o kaparian dahil hantad naman sa kasaysayan ng Pilipinas na sila ay nangamkam din ng mga lupain.

Nang pinalitan ng mga Amerikano ang mga Kastila bilang mananakop, pinilit nilang sanayin ang mga Pilipino kung paanong magpatakbo ng pamahalaan sa ilalim ng demokrasya. Subalit ang natikmang kaluwagan ay nagpagahaman sa ilang namunong mga Pilipino kaya nagmadali sila sa pagkaroon ng kasarinlan at lubos na kalayaan. Dahil diyan, kahit sa tingin ng ilang namumunong mga Amerikano na hindi pa gaanong handa ang mga makukulit na pulitikong Pilipino ay hinayaan na lang silang mamuno at tuluyang binigyan ng kalayaan ang bansa.

Nangyari ang pinangambahan ng mga Amerikano, na dahil minadali ang pagbigay ng kalayaan ay hindi masyadong naunawaan ang mga prinsipyo na bumabalot dito. Inabuso ang kalayaan at nagsimulang sumibol ang korapsyon. Sa halip na pairalin ang propesyonalismo, umiral ang “kapatiran”, “kapamilya”, “kumparehan”, at ibang samahan sa pagpatakbo ng pamahalaan. Naging malalim ang pagkabaon ng korapsyon ng Pilipinas, na lalo pang yumabong sa ilalim ng mga presidente mula pa noong panahon ni Quezon. Ngayon ang sagradong karapatan sa  pagboto ay tinumbasan na ng halaga, dahil naging talamak ang “vote-buying”. Pati ang mga nasa pribadong hanay ay nagkaroon din nito.

Kung pag-isipang mabuti, masasabi na nang dumating ang mga Kastila, naging Kristiyano ang karamihan sa mga katutubo pero ang mga karatig-bansa ay nanatili sa pagkiling sa pinaniniwalaan nila tulad ng Islam at Buddhism. Ngayon, kung may mabalitaang korapsyon sa kanila, iilan lang ang sangkot, pero sa Pilipinas, iba ang sitwasyon ng korapsyon, kung saan ito ay naging talamak na sakit at unti-unting nag-aagnas sa kultura ng lahing Plipino. Ang resulta: habang sumusulong ang mga karatig-bansa ng Pilipinsa sa Asya, ang Pilipinas naman ay halos hindi na makaahon sa kumunoy ng korapsyon! Walang silbi ang paulit-ulit na sinasabi ng administrasyong Aquino na batay sa “GDP” ay umunlad na ang Pilipinas dahil ang mga Pilipino o karamihan ng mga Pilipino ay naghihirap pa rin!....dahil sa korapsyon!

The Kidnapping in Southern Philippines

By Apolinario Villalobos

The kidnapping in southern Philippines has obviously become a flourishing business, a trade which actually, has an historic background. Before the Spaniards came to the shores of the archipelago, kidnapping was already among the undertakings of the inhabitants. That was the reason why the swift “vinta” was built. This kind of sleek seagoing vessel of the kidnappers was mentioned by Spanish chroniclers in history books. Kidnappers would sail as far north as the Visayan waters to conduct raids of coastal villages. In fairness to them, however, not only were they involved in this kind of “trade”, as even before the Christian era, kidnapping was also a way of life of the barbarians in the northern continents and Africa. Decapitating of the captive was also the usual ultimate action to obtain the prize which was the head, during the inter-racial wars in those regions. Practically, kidnapping was being done around the world, long ago, and is still, until today. Some countries are just discreet about this. On the other hand, in the Philippines, kidnapping has been emphasized with the emergence of the Abu Sayyaf Group (ASG).

The ASG, thought to be based in Basilan and Sulu in southern Mindanao  has sub-groups spread throughout the other islands and victims are passed on to them to waylaid the authorities. The members are well-melded with the communities where their families live. The Abu Sayyaf members live a dual life – as ordinary villagers and bandits. While waiting for ransoms, they are with their families, taking care of their babies or doing other chores. When there is a need to refurbish their dwindling cache of victims, they carry high-powered guns. How can the military, therefore, drop bombs down the villages where supposedly ASG members have been sighted, though, in the company of their wives and babies? The thick forests in the identified areas should not be used as alibis for the failure of the military to completely eradicate the ASG.

The main reason for the hesitance of the military to embark on drastic operations is obviously, humanistic. During interviews, military spokesmen always speak of their “intelligence” furnishing them with information on the location of the bandits, but why do they fail to flush out these bandits from their lair?....it’s because the military is afraid that innocents shall be caught in the crossfire!...and, the military will time and again, earn the ire of the so-called “humane groups” for killing “innocent civilians”!...and, the military will time and again, be lambasted by the Commission on Human Rights!

The only way, though, a harsh move, but with a humane touch, therefore, is to evacuate first, whole villages to “sanitized areas” under the protection of the military so that the movement of their male members can be monitored. Only then, can the military have a free hand in dropping bombs and bombarding areas where the bandits hole themselves up based on the information furnished by the military “intelligence”.

Peace has a price, costly and oftentimes inhuman. Peace was not obtained during the WWII until Hiroshima and Nagasaki were bombed. To obtain peace, there must always be a victor so that total control can be imposed to the vanquished. In the case of kidnapping in Mindanao committed by the ASG, such flourishing “trade” shall not be stopped, if the Philippine government will always succumb to “cautions” from the so-called “humane groups”, for the military to be very extra careful, to spare the “innocents”. Are the “innocents” being referred to by the “humane groups”, the villagers/families/relatives who protect the bandits? Have not the “humane groups” ever thought of the plight of the kidnap victims who are bound to be decapitated if they are not ransomed? Would these “humane groups” just want kidnapping to continue as it has virtually taken root too deeply, thereby, UNFAIRLY tainting the southern Philippines’ Islamic culture as the ASG members are all Muslims? It must be noted that the Filipino Muslims in general abhor such hideous act which for them is un-Islamic.

Si Jose Escribano…dating meyor ng Tacurong

Ni Apolinario Villalobos

Bago naging meyor si Jose Escribano ay nagkaroon na ng iba pa ang bayan namin na dating baryo ng Buluan. Hindi gaanong natandaan ang unang mayor, pero sa pagkabanggit sa akin ng isang matandang nakausap ko ay isang “Guerrero” daw. Ang mga baryong mauunlad nang panahong yon maliban sa Tacurong na ang dating pangalan ay Pamansang, ay San Manuel at San Pablo kung saan karamihang nakatira ay mga Ilocano.

Dayo naman si Jose Escribano na galing sa Igbaras, Iloilo. At nang panahong yon pa rin, ang ibang pamilyang dayuhan na naaalala ko at itinuturing na mga Kristiyanong pioneer ay ang mga, Lapuz, Paraico, Bernardo, de la Cruz, Paclibar, Ballena, Nicolo, Palmes, Catudan, Velasco, Valdez, Guillermo, Panes, Pauya, Subaldo, Arzagon, Grimaldo, Garcia, Barroquillo, Limbungan, Lucentales, Cordero, Betita, Magbanua, Cordero,Travilla, Saludes, Rapacon, Pernato, Dayon, Cajandig, Besana, Lagon, Gomez, Custodio, Arendon, Albenio, Aniversario, Ferrer, Fajardo, Collado, Cargo, Rapacon, Sotto, Dajay, at Purisima.

Nakagisnan ko na lang na meyor si Escribano (mas popular na tawag sa kanya), dahil inabot ko siya noong dekada sisenta. Kung pumunta ako sa tambakan ng munisipyo upang mamulot ng tinggang pangselyo (sealing lead) ng mail bags na galing sa Post Office ay nakikita ko siya sa balkonahe ng lumang munisipyo na humihitit ng tabako. Wala akong kamuwangan sa pulitika noon kaya hindi ko nabigyan ng kahalagahan ang kanyang pagka-meyor dahil tuwing makikita ko siya sa balkonahe ay tinatawag ko lang siyang “Escribano”. Kumakaway naman at ngumingiti pa.

Nang mag-elementaray na ako ay nalaman ko na ang kanyang pagkatao…. mabagsik pala siya. Ang mga magnanakaw na nahuhuli ay pinapakain ng tae sa inudoro ng kubeta ng munisipyo. Nilulublob ang ulo nila sa inudorong pinagamit muna at hindi ini-flush. Mahilig din siyang manapok on-the-spot ng mga may kasalanan, kahit pulis.  Kaya siguro noong maliit pa ako ay wala ako halos nalamang may mga nakawan sa amin. May nagkuwento sa akin na ang hindi lang niya mapakialaman noon ay si “ tatay Usteng (Aguilar)” na nakatira sa baryo Rajah Muda.

Noong panahon din niya nagkaroon ng mga sintu-sinto sa amin, sina Juan, Aida, at Alip. Minsan ay nakita kong may inutusan siya upang bigyan ng biscuit si Juan. Noong panahon ding yon, tuwing Linggo ay may “amateur” (singing contest) sa plaza. Lahat ng contestant ay may regalo agad na isang supot ng tinapay na donation ng Garcia Bakery. Dahil walang kuryente, ang pailaw ay galing sa isang generator na ang ingay ay mas malakas pa sa boses ng kumakanta. Ang may boses na disintunado ay binabatingtingan upang tumigil na pero may regalong isang supot na tinapay. Ang palaging nananalo noon ay isang babaeng may apelyidong “Betita”. Kalaunan ay nakilala rin ang galing nina Grace Perales, at Eufemia Alcon.

Nagpagawa si Escribano ng swimming pool sa isang bahagi ng plaza namin. Wala naman masyadong gumagamit maliban sa Kastilang si “Mr. Fernandez” dahil talaga palang atleta ito at swimming ang linya niya, at magaling pang mag-dive. Pinagawa ang swimming pool para sa kasiyahan ng mga mamamayan. Ang mga kinuha niyang bumbero ay marunong tumugtog ng mga instrumento ng combo na kanyang itinatag at pinangalanang “Fireband”. Nagkaroon ng dalawang combo, at ang isa ay dumayo pa sa mga beer house at night club sa Manila. Sa panahong yon sila nakapag-recruit ng mga babaeng mang-aawit mula sa Maynila na dinala sa bayan namin. Isa sa mga dinala nilang singer ay si Helen.

Sikat ang bayan namin dahil sa “Fireband”  at magagaling na mga singers tulad ni Lito  na ang kinakanta ay mga pinasikat ng mga grupong “Bee Gees” at “Animals” (nagpasikat sa awit na “House of the Rising Sun”). Palagi silang iniimbita upang tumugtog sa mg kapistahan, at nakakarating pa sa Cotabato City. Malaking bagay ang kinikita nila sa pagtugtog dahil allowance lang naman ang binibigay sa kanila bilang mga bumbero. At upang lubusang mapakinabangan ang combo, nagpatayo rin si Escribano ng “night club” (sa panahon ngayon ay category lang ng beer house) sa palengke malapit sa katayan (slaughterhouse). Dahil sa night club na ang tawag ay “Kayumanggi”, napilitan ang mga nagtitinda sa palengke na panatilihing malinis at walang amoy ang bahaging yon ng palengke na dating tinatambakan ng basura.

Nang maghanap si Claudio Estante, ang nagtatag ng DSW sa bayan namin ng magiging assistant niya, sa opisina ni Escribano siya pumunta upang humingi ng reference. Halos lahat ng tinanong niya ay ako ang binanggit kaya ako ang nakuha. Nakilalal ako sa opisina ng meyor dahil tuwing may operation-Linis ang school namin sa paligid ng palengke ay palaging ako ang nagko-coordinate sa opisina ng meyor. Dahil diyan, pwedeng sabihing nakatulong ang opisina ni Escribano sa pagsimula ng informal kong career dahil nang panahong yon ay nasa third year college pa lang ako.  Ang sentro ng evacuation noon dahil sa labanan sa pagitan ng mga “Black Shirts” (Muslim) at “Ilagẳ” (Christians), ay ang bayan namin. Taga-consolidate ako ng listahan ng mga evacuees na dinadala sa DSW Regional Office sa Davao, at ang trabaho ko ay tuwing Sabado lang at Linggo pero hanggang gabi naman at ang ilaw na gamit ko ay “petromax”. Nang panahon ding yon namayagpag si “Toothpick”, lider ng mga “Ilagẳ”. Marami rin akong mga classmate na “Ilaga” na ang pagkakakilanlan ay ang malakas na amoy ng “X-7”, mumurahing pabango na may halong isang bagay upang maging agimat at upang maging epektibo ay tuwing Biyernes lang sila kung maligo.

Nang ideklara ang Martial Law ay nasa fourth college year na ako. Pinatawag ni Escribano lahat ng mga estudyante ng mga eskwelahan sa bayan namin upang i-meeting sa plaza. Ang layunin niya ay magpaliwanag tungkol sa Martial Law. Ang hindi niya alam ay may isang babaeng kalaban si Marcos na napapunta sa bayan namin at nangampanya laban sa Martial Law pero naipit dahil inabot ng deklarasyon kaya hindi makalabas, pero ako ang gumawa ng paraan upang makalusot sa mga outpost hanggang makabalik siya sa Maynila.

Nang nasa plaza na ang lahat ng mga estudyante, nagsimula na siyang magpaliwanag pero nalabuan ang lahat. Ang masama, nang magtanong siya kung sino ang gustong magtanong, ako ang itinulak ng mga kasama ko dahil nagkataong nakapuwesto kami sa harap ng stage. Dahil wala akong magawa ay nagsimula na akong magtanong subalit nawala ako sa sarili at nakalimutan kong meyor ang kaharap ko dahil panay pagbabara ang ginawa ko sa bawa’t paliwanag niya. Ang isang close-in bodyguard ay hindi yata nakatiis kaya lumapit sa kanya at nagbulong pero narinig ko pa rin, na ang sabi ay: “ano, mayor tapuson ko na ini?” (ano, mayor tatapusin ko na ito?), na ang tinutukoy ay ako. Pero narinig ko naman ang sagot sa kanya ni Escribano na, “indi… kilala ko pamilya sini” (huwag… kilala ko ang pamilya nito). Ang tiyuhin ko kasi ay vice-mayor niya. Magtatanong pa sana ako, pero biglang may nagpaputok kaya nagkagulo na. May humila sa akin mula sa stage at halos pagapang kaming lumayo. Mula noon sinundan na ako mula sa bahay hanggang sa eskwelahan ng isang “PSG” ni Marcos. Ang grupo pala ng “PSG” ay nangupahan sa bahay lang ng mga Guillermo malapit sa school namin.

Bago ako umalis sa amin ay pinatay ang municipal judge namin, si Judge Wenceslao Valdez, sa loob ng simbahang Katoliko. Isa siya sa mga mahigpit na kalaban ni Escribano. Matagal ang imbestigasyon subalit bandang huli ay lumabas din ang resulta na nagturo kay Escribano bilang may pakana. Nahuli din daw ang inatasan o “triggerman” na bumaril.

Ngayon, 2016, ang bayan namin ay isa nang maunlad na lunsod sa pangangasiwa ni Mayor Lina Montilla. Wala na ang swimming pool at gumanda na rin ang liwasan. Bago na ang bulwagang panlunsod, subalit hindi giniba ang dating munisipyo na nasa likod lang nito kaya ang inudorong pinaglulubluban ng ulo ng mga magnanakaw ay nandoon pa rin. 

Si “Mang Asyong” o “Mang Ace” (Ignacio Cabrera) ng PAL

 Ni Apolinario Villalobos

Unang na-touch ni Mang Asyong ang buhay ko noong unang araw nang pagpakita ko sa Philippine Airlines  “AOB” (Administrative Offices Building). Kasama ko ang ilang mga taga-Mindanao na mga bagong recruit para mag-training sa PAL. Inatasan siyang ihanap kami ng matitirhan o “boarding house” na malapit lang sa pagdadausan ng training, kaya ang ginawa niya ay dinala kami sa Airport Road, Baclaran. Dineretso niya kami sa isang “typical” na boarding house – ang mga kuwarto ay pinagkasyahan ng dalawa hanggang tatlong double deck na kamang bakal. Kilala siya ng may-ari kaya kahit wala kaming pinang-down payment ay tinanggap kami….ibig sabihin siya ang guarantor namin.

Pagkatapos ng training ay hindi ko na siya nakita dahil na-assign ako sa Romblon. Nagkrus uli ang aming landas nang ibinalik ako sa Manila upang ma-assign sa Tours and Promotions Division na ang opisina ay sa lumang domestic airport. Noon ko nalaman na kilalang kilala pala si Mang Asyong sa buong airport. Nakakautang siya kahit saang restaurant o karinderya. At, madalas pa niya akong nililibre ng tanghalian sa isang karinderya sa likod ng AOB. Dahil kulang ang kaalaman ko sa iba’t ibang trabaho sa PAL, akala ko noon, manager si Mang Asyong at malaki ang suweldo dahil maraming natutulungan, kasama na ako. Bandang huli ko nang malaman na ang puwesto pala ni Mang Asyong ay mataas lang ng kaunti sa puwesto ng janitor at messenger.

Ang hindi alam ng mga kasama ko sa PAL, kung hindi dahil kay Mang Asyong ay hindi ko narating ang Luneta, sa kabila ng kung ilang buwan na akong dumating sa Manila mula sa Romblon. Noong araw na samahan ako ni Mang Asyong sa Luneta, animo ay tour guide siya sa pagpaliwanag tungkol sa mga landmarks kaya lalo akong bumilib sa kanya. Nang magkapalagayan kami ng loob, madalas na kaming magpang-abot sa maliit na karinderya sa likod ng AOB, kaya animo ay pinag-usapan namin ang pagkikita. Habang nag-aalmusal, marami kaming napag-usapan tungkol sa buhay niya….mga gastos at ginagastusan. Nagkuwento rin ako sa kanya ng buhay ko kaya siguro naawa dahil nalaman niyang bata pa ay naging ulilang lubos na ako…sa madaling salita parang naging tatay ko siya. Noon ko rin nalaman ang tungkol sa mga pagkakawanggawang ginagawa ni Mang Asyong. Mula noon ay naging inspirasyon ko siya.

Dahil kay Mang Asyong ay marami akong nakilalang porter at janitor sa domestic airport na madalas kapusin ng pera kaya tulad niya, ay napasabak na rin ako sa “pag-abot” ng extrang barya para pamasahe o pambili nila ng pagkain. Kung hindi rin lang siya nauutusan sa ibang opisina upang maghatid ng mga dispatch envelop, magkasama kaming nanananghalian sa karinderya kasama ang mga porter at janitor kaya napasabak na rin ako sa pagkain ng kaning sinabawan lang o di kaya ay tinaktakan ng toyo o patis upang magkalasa, mapagkasya lang ang pera namin. Tuwing uuwi ako mula sa mga istasyong binibisita ko upang mangalap ng mga impormasyon para sa TOPIC magasin na pinahawakan sa akin, ang palagi kong dalang pasalubong ay “tuyong dilis” at “daing” para paghatian ng mga kaibigan naming porter at janitor. Madalas magpaubaya si Mang Asyong dahil ang kanyang share ay binibigay palagi sa isang taga-Novaliches na janitor.

Nang mag-retire si Mang Asyong ay nagkita kami nang mag-follow up siya ng retirement pay niya…payat at halatang may sakit. Inabutan ko siya ng kaunting pera na mabuti na lang ay tinanggap naman. Pinagbilinan ko siyang pasyalan niya ako palagi. Ang huling pagkikita namin ay sa ground floor ng Vernida building isang Disyembre (hindi ko matandaan ang taon), kasama ang kanyang apo. Tiyempo namang hindi ko pa nagalaw ang bonus ko kaya maluwag akong nakapag-abot ng pamasko sa bata at kay Mang Asyong…regalong katiting lamang kung ihambing sa mga naitulong niya sa akin at mga aral na napulot ko sa pakikisama ko sa kanya….mga aral na malaking tulong sa mga ginagawa ko ngayon.

Directions

By Apolinario Villalobos

In the jungle, tribal communities help each other in getting to their destinations through signs using broken twigs, heaped rocks, seeds left along the trail, etc. Other telltale guiding signs come in the form of sounds such as the sound from currents of rivers, waterfalls, direction of wind, position of the sun, etc.

In the highly civilized world, a person gets his direction from road signs and street names, as well as, landmarks. In the not-so-civilized communities, pouted lips pointing to desired direction are used aside from the universal “finger pointing” if there is a language barrier. For the fortunate stranger whose language is understood in a strange community, there could be verbal exchanges.

Unfortunately, all the above become useless when the forests are suddenly denuded by unscrupulous illegal logging activities resulting to floods, creating new rivulets that dry up in time. On the other hand, in the civilized communities of lowlands, vandals deface street names and road signs using spray paints. Some even go to the extent of changing the direction of sign posts.

Directions are important as they lead us to where we want to be, at the most convenient and safest way. Bungled directions can lead one to a disaster. And, that is how a nation should be treated …led by one who knows and understands his responsibilities and never botched by selfish motives.

CHANGE OF GUARDS FINALLY, AT THE

NEW BILIBID PRISON

By Apolinario Villalobos

The incoming Secretary of the Department of Justice, in one interview, revealed that one important plan that he shall implement immediately is the total, complete, sweeping change of NBP guards with the Special Action Force to take their place. The military shall also be tapped to enforce a new system in the New Bilibid Prison (NBP).

In my past blogs about NBP, I have been mentioning such necessity of changing ALL the prison guards, literally, the NBP personnel who directly guard the prisoners, if the DOJ wants to cleanse the facility’s system to enforce the prevention of bribery. I mentioned that if possible, military personnel should be assigned on the basis of rotating Task Force Duty or TDY. Unfortunately, ever since the explosion of scandals, only the top officials, especially, the Directors were relieved. As expected, no change has been evident, despite the effort of the Acting DOJ Secretary who took the place of de Lima who ran for senator. Latest raids as usual yielded bladed weapons and a few sachets of suspected drug, nothing else.

Common sense would suggest that the lowest level prison guards who are the ones directly and closely in touch with the detainees are prone to the tempting thousands of pesos bribe in exchange for just safekeeping their (detainees’) cellphones. A story was even circulated that an outdated model of a cellphone is worth thousands of pesos when sold to a detainee…and who could do it, the NBP Director?...or any of the lesser officials?  Are these NBP officials willing to be ordered around by high-end detainees as if they are servants?

One big question that had been bugging the authority is HOW IN THE WORLD CAN BIG TIME DRUG LORDS TRANSACT THEIR BUSINESS FROM THE SUPPOSEDLY STRICTLY-GUARDED NBP FACILITIES? The problem with most of our “authorities” is that they concentrate on the “resulting effects of the problems” and not on the “possible causes”…as they are in a hurry to earn medals or commendations for solving a case. What happens is they “trim the twigs and leaves but leave the roots that continually get fertilized and further boost the growth of the tree”. It has never occurred in the mind of bright investigators, the possibility that the lowly and seemingly innocent guards might be involved.

Filipinos thought that de Lima was sincere in her effort in spearheading the raids after a series of scandals rocked the NBP. Raids were conducted with a good number of reporters and crew from TV stations in tow…. fully- covered efforts, in other words, that she fairly deserved. In one interview, she expressed the difficulty of inspections on account of the vastness of the facility, when she became exasperated with persistent questions on the results of raids. But, anyway, there were good coverage resulting to miles of media exposure. It made her heroine for such a monumental job.

The raids were conducted months before de Lima declared her plan to run for senator, hence, Filipinos thought, they were done as just part of her job as DOJ Secretary, period. She even promised to do something about the third batch of lawmakers and government officials involved in the pork barrel scandal, plus an encouraging result on the the Maguindanao massacre.

Then, the NBP raids suddenly stopped. The promised case on the third batch of the pork barrel scandal and the Maguindanao massacre were never again mentioned. De Lima, with all resolve declared her plan to run for senator, and she indeed, made it, albeit at the tail end of the list. Now, as senator, together with two other senators, she vows to give Duterte a hard time in all his effort to give justice to the victims of the drug lords!

ANG FANTASTIC AT RECYCLED

NA GOODBYE SPEECH NI PNOY

Ni Apolinario Villalobos

Lalong idiniin si Pnoy sa kalagayang nakakahiya dahil sa goodbye speech niya. Halatang recycled ito at talaga din namang “fantastic”. Ilang beses na niyang “ipinipilit” noon pa ang mga accomplishment daw niya na nakapaloob sa kanyang speech at ang kuwento tungkol sa ginawa daw ng kanyang tatay.

Ang tungkol sa edukasyon, sinabi niyang dumami na daw ang mga silid-aralan. Nasaan ang mga ito?...kung meron may ay malamang inilagay sa mga developed areas. Bakit nagsisiksikan ang mga bata sa mga silid-aralan sa Manila kaya nagkakaroon ng “shifting” na inaabot ng gabi? Ang mga bata sa mga liblib na lugar ay nahihirapan pa rin dahil kailagan pa nilang tumawid sa mga ilog at umuugoy na hanging bridge upang makarating sa pinakamalapit na baryo kung nasaan ang kanilang eskwela. At, aanhin ang mga silid-aralan kung kapos naman sa mga gamit kaya upang may magamit lang ay mismong mga guro ang bumibili ng mga teaching aids gamit ang kakarampot nilang suweldo. Ang tungkol sa “progress” at “development” ng bansa, tumaas nga ang GDP, pero ang nabibiyayaan ay mga mayayaman, hindi ang mga mahihirap kaya dumadami pa rin ang mga nagugutom. Ano na ang nangyri sa Maguindanao Massacre at Mamasapano Killing?

Sa panahon niya, ang smuggling at droga ay lalong umalagwa o hindi nasawata, laya lalong lumala. Napansin kasing walang ginagawa ang mga ahensiya, at mismong siya ay hindi kumikibo. Kumalat ang mga balita tungkol sa recycled drugs na bahagi ng mga kinumpiskang mga droga. Mistulang binastos na ang Pilipinas at ginago ang mga Pilipino dahil sa ginawa ng mga sindikato at mismong nagpapatupad ng batas. May mga PIlipinong “importer” na ang operating capital ay wala pang kalahati ng halaga ng kanilang in-import kaya halatang ginamit na dummy ng mga dayuhang smuggler. Ang drug lords mula sa ibang bansa, lalo na China ay dumagsa, at ang drug laboratories ay bumaha, dahil nagkaroon din ng mga “kitchen-type” laboratories. Nabisto din ang pagluto ng shabu sa loob ng Bilibid.

Sa panahon niya, hindi nakontrol ang pagsirit ng presyo ng mga pagkain na hanggang ngayon ay hindi na bumalik sa dating presyo….nakakatawang, ang kangkong kung bilhin sa palengke ay piso kada dalawang tangkay dahil ang isang tali na may sampung piraso ay limang piso, at kung bilhin sa mga tindahan ay piso isang tangkay, doble na ang presyo!...marami pang iba. Ang Telcos ay lalong lumakas ang loob sa pag-abuso sa tiwalang ibinigay ng mga gumagamit ng kanilang serbisyo. Hanggang ngayon ay wala silang ginawa sa kabila ng opisyal na pagpapatunay na talagang mahina ang kanilang mga pasilidad kaya maraming reklamo. Hantaran rin ang pagsalaula ng budget dahil sa nakakahiyang mishandling ng pork barrel funds. Dumami daw ang mga kalsadang ginawa? Nasaan ang mga ito? Ang nakita ng mga Pilipino ay ang pagsira sa mga maaayos pang kalsada upang palitan ng mga bago kaya gumamit ng malaking budget!...at ang ibang binungkal ay papitik-pitik pa ang pag-ayos kaya inabot ng tag-ulan!

Ang pinipilit niyang isyu tungkol sa “kalayaan” at ang kuwento tungkol sa ginawa daw ng kanyang tatay ay animo awit sa sirang plaka na paulit-ulit ang pagtugtog…masakit sa tenga. Hindi rin maganda ang dating ng sinabi niya tungkol sa nabawi daw na kalayaan at mga karapatan dahil BAKA MAULIT, kaya dapat maging mapagmatyag at magpagmasid ang mga Pilipino. Sino ang pinapasaringan niya?

Natupad daw niya ang mga pinangako at “panata” niya sa kanyang mga “boss”….WOW AT BOW!!